تاریخچه-کمیک

آشنایی با تاریخچه غنی کمیک استریپ

کمیک از کجا شروع شد؟

نقاشی‌ به سبک کمیک به دههٔ نوزدهم میلادی برمی‌گردد در آن زمان این تصاویر به شکل سرگرمی بصری در روزنامه‌ها و مجلات ظاهر می‌شدند. یکی از اولین و تأثیرگذارترین این اثرها، “کودک زرد” بود که در سال ۱۸۹۵ توسط ریچارد اف. اوتکالت ساخته شد. تاریخچه کمیک بیانگر آن است که انتشار این کمیک راه را برای سایر هنرمندان پی‌نماگر هموار ساخت.

افزایش محبوبیت پی‌نما

در اوایل قرن بیستم، سبک کمیک محبوبیت بیشتری پیدا کرد. روزنامه‌ها به جذابیت این داستان‌های تصویری پی برده و به منظور جلب خوانندگانی بیشتر، آن‌ها را به صورت منظم منتشر می‌کردند. ظهور چاپ رنگی، مخاطبین را بیش از پیش مجذوب دنیای کمیک کرد.

در دهه‌های ۲۰ و ۳۰ میلادی، بخشی از روزنامه‌ها به “کمیک” اختصاص داده می‌شد که علاقمندان خاص خود را داشت. در آن زمان کمیک‌های معروفی مانند “پاپای” نوشته ای.سی. سیگار و “بلاندی” نوشته چیک یانگ، شهرت گسترده‌ای را بدست آوردند و محبوبیت این رسانه را درپی داشتند. همچنین کمیک‌های طنز و سیاسی مانند “لیتل نیمو در سرزمین خواب” اثر وینسور مک‌کی و “کریزی کت” نوشته جورج هریمنن نیز گروه خاصی را به خود مشغول کرده بود.

مخاطبان کمیک‌ها چه کسانی بودند؟

تاریخچه کمیک نشان می‌دهد در ابتدا کمیک‌ها به خوانندگانی از تمامی سنین اختصاص داشتند اما با گذر زمان، برخی از آن‌ها میان گروه‌های سنی خاصی جا افتادند. برای مثال در آن دوره، نوجوانان به کمیک استریپ‌ خاصی که محور آن زندگی دانش‌آموزان دبیرستانی بود علاقه نشان می‌دادند، زیرا شخصیت‌های دل‌نشین و طنز این کمیک با خوانندگان جوانش ارتباط نزدیکی برقرار می‌کرد.

با گسترش این صنعت، کمیک‌هایی برای مخاطبان بزرگسال نیز ظاهر شدند. داستان‌هایی مانند “دونزبری” نوشته گری ترودو به مسائل سیاسی و اجتماعی می‌پرداخت و داستان‌های گری لارسن که طنز و غیرمعمول بودند مخاطبین جدیدی را جذب خود می‌کرد.

کمیک‌های محبوب جهانی:

  • “آستریکس” (ساخته رنه گوسینی و آلبر اودرزو): این کمیک تاریخی فرانسوی شامل داستان‌های ماجراجویی آستریکس، جنگجوی باهوش گالی و همراهش اوبلیکس در مقابل اشغال رومی‌ها بود.
  • تن‌تن” (ساخته هرژه): این نقاشی معروف بلژیکی ماجراهای جهان‌گردی تن‌تن، خبرنگار نوجوان و سگ وفادار او، اسنوی را روایت می‌کرد.
  • “دورایمون” (ساخته فوجیکو اف. فوجیو): اثری ژاپنی که حول محور گربه‌ی رباتی از زمان آینده به نام دورایمون بود که پسر جوانی به نام نوبیتا را با استفاده از وسایل خاص خود راهنمایی می‌کرد.
  • “مافالدا” (ساخته کینو): نقاشی دوست‌داشتنی آرژانتینی که داستان دختر جوانی به نام مافالدا را روایت می‌کرد که درباره پیچیدگی‌های دنیا، صلح و روابط انسان‌ها میاندیشید.
  • “اوگی و ملخ‌ها” (ساخته ژان-ایو رمبو): کمیک طنز فرانسوی که داستان مبارزه‌ی دائمی بین اوگی، یک گربه تنبل و سه ملخ شیطان‌صفت را روایت می‌کرد.

پی‌نما از زمان شروع تاکنون، به یک پدیدهٔ جهانی تبدیل شده‌ است و جذابیت آن نوجوانان و خوانندگانی از تمام سنین را به خود جلب کرده و با داستان‌، طنز و روایت‌های جذاب خود، همچنان به عنوان یکی از سبک‌های مورد توجه به کار خود ادامه می‌دهد.

کامپیوتر، جایگزین قلم و کاغذ‌!

کامپیوتر، جایگزین قلم و کاغذ‌!

در قسمت‌های قبل به شرح اجزای مختلف آتلیه‌ی یک کارتونیست حرفه‌ای پرداختیم از میز و صندلی گرفته تا قلم و جوهر و کاغذ. از ویژگی‌های یک مکان خوب برای استودیو سخن گفتیم و به شما پیشنهاد کردیم که حتما  مکانی ولو کوچک را به محل کارتان اختصاص بدهید. در این قسمت می‌خواهیم لیست شما را برای تجهیز استودیو کامل کنیم و مهم‌ترین اقلام را به آن بیافزاییم. پس با ما همراه شوید. 

کامپیوتر ابزاری مهم و اساسی 

 زمانه تا حدود زیادی عوض شده و دیگر به صرف داشتن قلم و کاغذ کسی کارتونیست نمی‌شود. دنیای حرفه‌ای کارتون سال‌هاست که دیگر بدون کامپیوتر و ابزار دیجیتال معنایی ندارد. اصلا خیلی از کارتونیست‌ها دیگر رنگ قلم و کاغذ را هم نمی‌بینند و یک سره برای طراحی کردن به سراغ کامپیوترشان می‌روند. در کنار آن عده‌ی دیگری هم هستند که هنوز طراحی‌هایشان را به صورت دستی انجام می‌دهند و سپس به کمک اسکن آن را به فایلی دیجیتالی تبدیل می‌کنند که قابلیت نمایش در کامپیوتر را دارد و با نرم‌افزار‌هایی مانند فتوشاپ، کامل و جامع می‌شود.  

ویژگی‌های یک کامپیوتر خوب برای طراحی 

حافظه‌ی خوب و کافی 

کامپیوتری که برای طراحی استفاده می‌کنید حتما باید حافظه‌ی خوبی داشته‌باشد. چون فایل‌های طراحی شما علی‌الخصوص اگر با کیفیت باشند به مرور زمان فضای زیادی را اشغال می‌کند. پس حافظه‌ی خوب و کافی مساله‌ای است که از همان ابتدا باید در نظر گرفته‌شود. 

البته در هر شرایطی صرفا به حافظه‌ی کامپیوتر وابسته نباشید. بلکه حتما از فایل‌هایتان نسخه‌های رونوشت تهیه کنید و در دیسک‌های سخت خارجی دیگر قرار بدهید. حتی برای ذخیره کردن کار‌هایتان می‌توانید از فضای ابری (cloud computing) در اینترنت هم کمک بگیرید. نسخه‌‌های رونوشت به شما در حین کار اطمینان بیشتری می‌بخشند. در این صورت اگر به هر دلیلی فایل‌ شما در کامپیوتر از بین برود. خیالتان راحت است که نسخه‌ی دیگری از آن‌ وجود دارد.

RAM 

RAM حافظه‌ی کوتاه مدت کامپیوتر است که داده‌های این لحظه‌ی شما را ذخیره می‌کند. هر چقدر کامپیوتر شما Ram بیشتری داشته‌باشد در هنگام مواجهه با دستورات در برنامه‌ی فتوشاپ سریع‌تر عمل می‌کند. به خاطر داشته‌باشید که شما برای آغاز  کار خود در طراحی حداقل به ۲ گیگابایت Ram نیاز دارید. 

CPU 

CPU بخش پردازش اطلاعات در کامپیوتر است. وقتی این بخش سریع کار می‌کند شما می‌توانید همزمان در چند فضا حضور داشته‌باشید. برای مثال هم در فتوشاپ باشید. هم در اینترنت گشت بزنید و هم در آن واحد فایلی ارسال نمایید. در حالی که اگر CPU  شما کند باشد دیگر فاقد این مهارت هستید پس از همان ابتدای کار سعی کنید کامپیوتری انتخاب کنید که هم CPU خوب و هم حافظه‌ا‌ی قوی داشته‌باشد. 

 کارت گرافیکی

کار طراحی با کامپیوتر کارت گرافیکی با کیفیتی هم می‌طلبد. کارت گرافیکی مسئول ارائه‌ی تصویر خروجی بر روی نمایشگر است و هر چه قدر با کیفیت‌تر باشد تصویر بهتری ارائه می‌دهد. 

کامپیوتر، جایگزین قلم و کاغذ‌!

نرم‌افزار‌های کامپیوتری

خب دیگر کامپیوتر با‌کیفیت شما قاعدتا به یک سری نرم‌افزار هم نیاز دارد. معروف‌ترین این نرم‌افزار‌ها برنامه‌ی فتوشاپ (Photoshop) است که اغلب برای طراحی در کامپیوتر استفاده می‌شود و قابلیت خوبی برای دستکاری تصاویر دارد.

 از دیگر برنامه‌های کاربردی برای طراحی می‌توان به نرم‌افزار ادوب ایلاستریتور (Adobe illustrator) اشاره کرد که مانند فتوشاپ قابلیت تغییر رنگ و دستکاری تصاویر را دارد. اما مزیتش در این است که به کمک آن هر اندازه که بخواهید می‌توانید تصاویر را بزرگ کنید بدون آن که از کیفیت‌شان کاسته بشود و به صورت شطرنجی درآیند. در نتیجه این نرم‌افزار به راحتی حتی برای تولید یک بیلبورد تبلیغاتی کفایت می‌کند. از این جهت از آن بیشتر برای طراحی لوگو و عناصر گرافیکی استفاده می‌شود.

 نرم‌افزار کاربردی دیگر کورل پینتر (Corel Painter) است که به محبوبیت خوبی بین کارتونیست‌ها دست یافته‌ و از لحاظ کارآیی تقریبا همانند فتوشاپ است. برای طراحی از هر سه‌ی این نرم‌افزار‌ها می‌توانید استفاده کنید. انتخاب هر‌کدام از آن‌ها به سلیقه و خواست شما بستگی دارد.

اسکنر و چاپگر

برای تکمیل کردن استودیویتان شما احتمالا در کنار کامپیوتر به اسکنر و چاپگر هم نیاز دارید. اسکنر برای این که طراحی دستی‌تان را به تصویری دیجتالی تبدیل کنید و سپس به کمک نرم‌افزار‌هایی که گفتیم تغییرات مورد نظر را در آن‌ها اعمال نمایید و چاپگر برای این که کار‌هایتان را به صورت کاغذی چاپ نمایید و نسخه‌های آن را در اختیار ناشران و مشتری‌ها قرار بدهید.

خب دیگر آتلیه‌ی خاص شما در این مرحله تکمیل شده‌است. حالا می‌توانید نفس عمیقی از سر رضایت بکشید و با آرامش تمام، ساعت‌های طولانی پشت میز بنشینید و به کار خلق شخصیت‌های کارتونی بپردازید. ما هم برای شما کارتونیست جوان آرزوی موفقیت‌های درخشان و پی‌در‌پی را داریم.

_______________________________________________________________________

کتاب طراحی کمیک و کارتون اثر برایان فیرینگتون ترجمه‌ی مهراد مجیدی 

ویکی‌پدیا معرفی کارت گرافیکی

استودیوی-طراحی-کوچک-من

استودیوی طراحی بساز! (قسمت اول)

 

اگر می‌خواهید به صورت جدی یک کارتونیست بشوید باید یک استودیوی طراحی کوچک و جمع و جور برای خودتان ردیف بکنید. البته منظورم از استودیو یک محیط عجیب و خیلی خاص نیست بلکه همان محیط کوچکی است که به کار هر روزه‌ی طراحی‌تان اختصاص می‌دهید. جایی که محل آفرینش شخصیت‌ها و تصاویر کارتونی شماست و شما ساعت‌های طولانی از عمر خود را در آن‌جا سپری می‌کنید.

هرچند که هر جا و مکانی حتی میز بهم ریخته‌ی آشپرخانه هم می‌تواند محل کار باشد اما اگر فضایی خاص در خانه به طراحی اختصاص بدهید هم با‌کیفیت بیشتری کار می‌کنید و هم از ساعت‌های طولانی کار کردن بیشتر لذت می‌برید. 

برای استودیوی طراحی مخصوصتان شما به یک فضای مناسب، نورپردازی خوب، میز و صندلی راحت، ابزار و وسایل طراحی، کامپیوتر و نرم‌افزار‌های مربوطه نیاز دارید. پس با ما همراه شوید تا از ویژگی‌های یک مکان باکیفیت برای کارتونیستی که شما باشید سخن بگوییم. 

پیدا کردن یک فضای مناسب

شما هنرمند هستید و هر هنرمند حرفه‌ای باید یک فضای کاری خوب و مجهز داشته‌باشد. یک محیط راحت و جذاب که از بودن در آن لذت ببرد و بتواند ساعت‌های متمادی به انجام کار بپردازد. این فضای کاری احتمالا جایی از منزل شماست که به شما تمرکز کافی می‌بخشد از مزاحمت‌ها و حواس‌پرتی‌های روزمره دورتان می‌کند. پس بیایید با یکدیگر به دنبال چنین فضایی در محیط خانه بگردیم. تنها محدودیت ما ابعاد منزل و میزان فضاهای خالی در دسترس است. 

بهترین محیط جایی است که بتوانید وارد آن شوید و در را به راحتی پشت‌سرتان ببندید. در این صورت یک اتاق  اضافی ایده‌آل‌ترین مکان ممکن برای استودیوی طراحی شماست. در چنین فضایی شما کاملا از محیط خانه جدا می‌شوید. اگر اتاق شما به دست‌شویی هم راه داشته‌باشد که نور علی نور است. دیگر لازم نیست ساعت‌های متمادی پایتان را از محیط کار بیرون بگذارید. 

استودیوی-طراحی-من

البته اکثر افراد تا به این اندازه خوش شانس نیستند که یک اتاق اضافی داشته‌باشند. پس باز هم به جست‌و‌جو ادامه می‌دهیم. شاید گوشه‌ای خالی در زیر‌زمین داشته‌باشید یا حتی گاراژی که قرار نیست ماشینی در آن پارک بشود یا هر فضای مناسب دیگری که به نظر شما برسد. دیگر وقت آن رسیده که دستی به سر و گوش این مکان بزنیم. کمی بازسازی‌اش کنیم و سعی کنیم با بهبود نور و حرارت و زیباتر‌کردن محیط یک فضای راحت برای خودمان بیافرینیم. 

البته ممکن است منزل شما کوچک باشد و چنین فضا‌هایی هم در آن یافت نشود. باز هم اشکالی ندارد. نا‌امید نشوید. هر فضای کوچک مناسبی که یافتید انتخاب کنید. گوشه‌ی اتاق خواب، گنجه، پستو و خلاصه هر فضایی که می‌تواند محل مناسبی برای کار شما مهیا کند. انتخاب شایسته‌ای است. 

خب حالا که دیگر به سلامتی محل کارتان را انتخاب کرده‌اید. نوبت به آن می‌رسد که کمی آن را مجهز کنید. پس با ما همراه باشید تا بهترین میز و صندلی را برای کار طراحی به شما معرفی بکنیم. 

با میز مخصوص طراحی کار کن!

اولین وسیله‌ی مورد نیاز شما یک میز است. میزی که قلب کار شماست و شخصیت‌های کارتونی بر روی آن زاده و آفریده می‌شوند. حتی اگر بیشتر از کامپیوتر استفاده می‌کنید باز هم بهتر است چنین میزی در خانه داشته‌باشید.  میز شما باید به کار طراحی اختصاص داشته‌باشد و برخلاف میز‌های معمولی زاویه‌ی سطحش قابل تغییر باشد. مثل انواع میز‌های طراحی و نقشه‌کشی موجود در بازار که در ابعاد و طرح‌های مختلف ارائه می‌شوند و شما می‌توانید با توجه به ابعاد فضایی که دارید و هزینه‌ای که در نظر گرفته‌اید یکی از آن‌ها را انتخاب بکنید. البته هر چه قدر برای یک میز خوب و بادوام و خوش ساخت خرج بکنید در حقیقت برای خودتان سرمایه‌گذاری کرده‌اید پس در این زمینه تا حد ممکن دریغ نکنید. 

استودیوی-طراحی

امکان تغییر زاویه‌ و ارتفاع سطح میز مزیت مهمی است که به شما کمک می‌کند تا میز را متناسب با شرایط بدن خودتان تنظیم کنید در این صورت دیگر مجبور نیستید خم بشوید و شانه‌ها و گردنتان را پایین بیاورید. سطح میز باید به اندازه‌ی کافی بزرگ باشد تا محدودیتی برای شما و وسایل‌تان ایجاد نکند. هم چنین بهتر است استحکام داشته ‌باشد تا با حرکاتی مثل استفاده از پاک‌کن تکان نخورد. 

با این وجود اگر نتوانستید چنین میزی تهیه کنید در نهایت می‌توانید از یک تخته رسم قابل حمل استفاده کنید و به راحتی آن را روی هر میزی که می‌خواهید قرار بدهید.

روی صندلی مناسب بنشین!

از اهمیت صندلی خوب هر چه بگوییم کم گفته‌ایم. شما باید ساعت‌های طولانی بر روی صندلی بنشینید. پس باید صندلی شما به نحوی باشد که به ستون فقرات‌تان آسیبی نزند و گرفتار انواع بدن‌درد‌تان نکند. در زمان انتخاب صندلی حتما روی آن بنشینید و کمی جا‌به‌جا شوید تا مطمئن شوید که صندلی راحت و خوبی برگزیده‌اید. 

صندلی خوب قابلیت تنظیم ارتفاع دارد. تشک نشیمنگاهش نه سفت است و نه نرم و ابعاد آن متناسب با قامت شماست. مثلا اگر کسی چاق باشد باید صندلی‌ای با نشیمنگاه بزرگ تهیه بکند. یک صندلی مناسب به راحتی می‌چرخد و در محیط آتلیه جا‌به‌جا می‌شود و دسته‌هایی دارد که وقت استراحت می‌توانید بازو‌هایتان را به آن تکیه بدهید. دقت کنید که صندلی شما خوب ساخته شده‌باشد. مثلا اگر جوشکاری نقاط اتصال پشتی به کف صندلی ضعیف باشد احتمالا خیلی زود از آن نقطه می‌شکند. صندلی شما باید عضلات بازو، پا‌ها و پشت کمرتان را به خوبی پشتیبانی کند و به نقاط مختلف بدن‌تان فشار نیاورد. مثلا اگر صندلی پا‌هایتان را اذیت می‌کند و یا به کمرتان فشار وارد می‌کند در نهایت نتیجه‌ای به جز خستگی بیشتر و بدن درد برای شما ندارد.

خوب نشستن را تمرین کن!

خوب نشستن را تمرین کنید. به پشتی صندلی تکیه بدهید و به هیچ‌وجه قوز نکنید. سعی کنید زاویه‌ی نشستن و میز خود را طوری تنظیم کنید که مجبور نباشید بدن و گردنتان را خم کنید. اگر شرایط صندلی جوری بود که پاهایتان آویزان می‌ماند حتما از زیر پایی استفاده کنید. سعی کنید هر ۲۰ یا ۳۰ دقیقه یک‌بار یکی دو دقیقه کار خود را تعطیل کنید و در حالی که بلند شده‌اید، حرکات کششی انجام بدهید و نکته‌ی آخر این که هر یک ساعت یک بار حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه استراحت داشته باشید. 

یک آتلیه با نورپردازی خوب

طراحی نیاز به نور خوب و مناسب دارد. هیچ کس دلش نمی‌خواهد سایه بر روی طراحی‌اش بیافتد. اگر بتوانید یک لامپ با بازوی محرک به میز متصل کنید بهتر است. یک لامپ ۶۰ تا ۱۰۰ واتی برای روشن کردن فضای طراحی کفایت می‌کند. راستی اگر فضای کاری‌تان کوچک بود لامپ کم وات بگیرید تا حرارت زیادش اذیت‌تان نکند. 

خلاصه‌ی کلام این که…

خلاصه کلام این که هر کاری می‌توانید بکنید تا یک محیط خوب و مناسب داشته باشید. محیط راحت و مناسب به شما آسایش می‌دهد و  کار کردن را برایتان لذت‌بخش‌تر می‌کند. در قسمت بعد درباره‌ی ابزار و وسایل مورد نیاز برای طراحی با شما سخن می‌گوییم. آن وقت است که بدون فوت وقت می‌توانید آستین همت بالا بزنید و استودیوی طراحی خودتان را بسازید. پس همچنان با ما همراه باشید. 

استودیوی-طراحی-بساز

______________________________________________________________

کتاب طراحی کمیک و کارتون اثر برایان فیرینگتون ترجمه‌ی مهراد مجیدی 

مقاله‌ی روش نشستن صحیح در سایت معاونت بهداشت

digital-comic

کمیک استریپ دیجیتال (قسمت دوم)

 

حکایت سختی‌های ساخت کمیک استریپ دیجیتال

فناوری‌های دیجیتال رفته رفته همه‌ی عرصه‌های زندگی مردم را فتح ‌می‌کردند و کمیک‌استریپ خواسته یا ناخواسته باید با تحولات جدید همراه می‌شد. اما ناشران کمیک که سال‌ها بود به کمیک‌های کاغذی دل بسته‌ بودند در برابر دیجیتالی کردن آثارشان تا حدود زیادی محتاط بودند که صد البته خیلی هم بی‌راه نبود.

 بازار دیجیتال بازار امن و مطمئنی به نظر نمی‌رسید. آثار هنری مثل کتاب، موسیقی، کمیک‌استریپ و… به راحتی بدون در نظر گرفتن حقوق مولف در اینترنت پخش می‌شدند و صنعت تولید و فروش محصولات هنری را دچار ضرر و زیان می‌کردند. البته این کم شدن فروش آثار کمیک در آن زمان علت دیگری هم داشت. رقیبانی جدی مانند بازی‌های ویدئویی و دی‌وی‌دی‌ها به میدان آمده‌بودند که حسابی مخاطبان را جذب می‌کردند و با پر کردن اوقات آن‌ها دیگر زمانی برای  کمیک‌استریپ‌ها باقی نمی‌گذاشتند. 

در چنین شرایطی هنرمندان به فکر چاره افتادند. در سال ۲۰۰۷ میلادی فروشگاه اینترنتی “آمازون” یک محصول جدید ارائه کرد که در عرض ۵ ساعت تمام موجودیش به فروش رفت. یک کتابخوان دیجیتال کمیک‌استریپ به اسم “کیندل” که با وجود سیاه و سفید بودن و کیفیت ضعیف با استقبال خوب مخاطبان کتاب‌های دیجیتال مواجه شد.

دیجیتال-کمیک-

 

بعد‌ها هم شرکت “اپل” بر روی نمونه‌ی جدید “آی‌پاد” خود اپلیکشن‌هایی ارائه کرد که به نمایش آثار کمیک‌استریپ می‌پرداخت. اتفاقا مخاطبان هم این برنامه‌ها را دوست داشتند. تا جایی که در سال ۲۰۱۰ میلادی اپلیکشن “مارول کمیکس” به یکی از محبوب‌ترین برنامه‌ها بر‌روی آی‌پد تبدیل شد. 

 

در ایران هم کتاب‌های الکترونیکی و اپلیکشن‌های مجاز فروش کتاب چند سالی است که در جامعه فراگیر شده‌اند و ناشران حوزه‌ی کمیک‌استریپ هم از این برنامه‌ها برای فروش آثار خود استفاده می‌کنند. به این ترتیب هم حقوق تولید‌کنندگان اثر محفوظ می‌ماند و هم مخاطبان به راحتی به کمیک‌هایی با قیمت‌های مناسب‌تر دسترسی دارند.

وقتی خوانندگان هم کمیک‌استریپ می‌سازند!

در گذشته این طور به نظر می‌رسید که این فقط کارتونیست‌ها هستند که کیمیای ساخت کمیک را بلدند. آن‌ها تنها سازندگان معجون جادویی کمیک‌استریپ بودند و مخاطبان را تنها به تماشای محصول نهایی کار می‌نشاندند. اما در چند دهه‌ی اخیر، برخی تولیدکنندگان کمیک دست به تلاش‌هایی خلاقانه زده‌اند تا خوانندگان هم در روند ساخت کمیک‌استریپ سهیم باشند. برای مثال مجله‌ی معروف “نیویورکر” از سال ۲۰۰۵  طرح موفقی را اجرا می‌کند. به این نحو که از خوانندگان خود می‌خواهد تا با تغییر زیرنویس کارتون‌های نیویورکر خودشان یک اثر جدید بیافرینند.

این طرح به شدت با استقبال ‌رو‌به‌رو شده به نحوی که سردبیر محترم مجله هر هفته مجبور است تا نزدیک به ۷ هزار آثار ارسال شده‌ را مطالعه بکند و در نهایت تنها سه اثر از آن‌ها را برگزیده و در مجله قرار بدهد تا  خوانندگان به آن‌ها رای بدهند. البته مجله‌ی نیویورکر به همین هم اکتفا نکرده و مسابقات آنلاینی برگزار می‌کند که در آن مخاطبان با استفاده از شخصیت‌های کارتونی و تصاویر هنرمندان نیویورکر خودشان دست به ابداع یک کمیک‌استریپ جدید می‌زنند. استقبال از چنین طرح‌هایی نشان می‌دهد که مشارکت در ساخت کمیک‌ تا چه اندازه برای مخاطبان جذاب و لذت‌بخش است!!

اپلیکشن‌ها و برنامه‌های ساخت کمیک استریپ دیجیتال

 دنیای دیجیتال هم از قافله‌ی مشارکت دادن خوانندگان عقب نمانده و دست به ساخت تعدادی اپلیکیشن و برنامه‌ی ساده‌ی ساخت کمیک زده‌است‌. این برنامه‌ها فیگور، اشیاء، علامت‌های خاص کمیک، پانل‌بندی و… را در اختیار کاربران قرار می‌دهند و حتی این قابلیت را دارند که به کمک فیلتر، تصاویر عادی را به تصاویر کمیک استریپ دیجیتال تبدیل بکنند و به این ترتیب فرصت لذت بردن از ساخت یک کمیک‌استریپ ساده را با کمترین مهارت هنری ممکن نصیب مخاطبان سازند. البته این کمیک‌ها به هیچ‌ وجه حرفه‌ای نیستند و دارای محدودیت‌هایی می‌باشند. ولی مواجه با آن‌ها برای عموم مردم و کارتونیست‌های تازه‌کار تجربه‌ای تازه و لذت‌بخش است.  

کمیک-استریپ-دیجیتال

 

کمیک‌های اینترنتی

 اینترنت به خودی خودش یکی از بی‌نظیر‌ترین اختراعات قرن بیستم است. موجود عجیبی که ما را به سرعت به هفت گوشه‌ی دنیا می‌برد و به طرفه ‌العینی نوشته‌، نقاشی، فیلم، موسیقی، خبر و… را در جهان پخش می‌کند. با اختراع اینترنت انواع آثار هنری دیگر به راحتی می‌توانستند در فضای مجازی در اختیار عموم قرار بگیرند از کتاب‌ها گرفته تا موسیقی، فیلم، عکس و…

بدین ترتیب کمیک‌استریپ‌ هم سر از دنیای اینترنت درآورد. اولین‌بار در دهه ۱۹۹۰ کمیک‌هایی عرضه شدند که تنها در فضای اینترنت قابل مشاهده بودند و به صورت رایگان با یک جستجوی ساده بدست می‌آمدند. این کمیک‌ها به راحتی به کاربران خود امکان می‌دادند تا با رجوع به آرشیو، قسمت‌های قبل را مشاهده کنند و هر‌جا که داستان پیچیده شد به مرور پیش‌آمد‌های رخ‌داده بپردازند. 

تولید‌کنندگان کمیک استریپ دیجیتال در فضای اینترنت به خوبی می‌توانند با مخاطبان خود ارتباط بگیرند و نظرات آن‌ها را جویا شوند. درین فضا دیگر کارتونیست‌ها مجبور نیستند که خود را محدود به دیدگاه ناشر یا سردبیر بکنند و دست آن‌ها در ارائه‌ی اثر باز‌تر است. از این رو اینترنت محیط بسیار خوبی برای کارتونیست‌های تازه‌کار است تا کار‌های خود را به دیگران عرضه بکنند.

البته ساخت کمیک‌های اینترنتی مشکلاتی هم دارد. برای مثال اکثر مردم با وجود آن‌که در اینترنت با هزاران داده‌ی متفاوت و ارزشمند رو‌به‌رو هستند اما کمتر حاضرند تا برای آن پولی پرداخت کنند. بنابراین کسی که می‌خواهد یک سایت کمیک‌اینترنتی داشته‌باشد باید از همان اول کار فکری اساسی برای منبع در‌آمدش بکند. مثلا اگر کمیک‌استریپ او موفق و پر‌مخاطب بشود احتمالا در کنار ارائه‌ی کمیک، تبلیغاتی قرار می‌دهد و از راه تبلیغ انواع کالا‌ها کسب درآمد می‌کند. یا وقتی قسمت‌های مختلف داستانش به حد قابل‌قبولی رسید دست به چاپ آن‌ها می‌زند.

اما در مجموع این نحوه‌ی کسب درآمد تا حدودی می‌تواند دشوار باشد چون کارتونیست ما در این شرایط نه تنها خودش کمیک‌استریپ می‌سازد بلکه مثل یک صاحب کسب و کار کوچک باید برای تبلیغات، بازار‌یابی و… هم برنامه‌ریزی بکن. با این وجود تعدادی کمیک‌ اینترنتی سال‌هاست که در دنیا ارائه می‌شوند و با موفقیت خود سود قابل توجهی را نصیب صاحبانشان کرده‌اند. 

خلاصه‌ی کلام …

دنیای دیجیتال و اینترنت خواسته یا نا‌خواسته فضای بسیاری از آثار هنری و کسب و کار‌ها را تغییر داده‌است. کارتونیست‌ها و سازندگان کمیک هم از همان آغاز با این تغییرات همراه شدند و کوشیدند تا در فضای دیجیتال سهمی داشته‌باشند و در این راه به موفقیت‌هایی هم دست یافتند.

با این وجود، گستردگی کمیک‌های اینترنتی و تعداد بالای آن‌ها خوانندگان جدی کمیک را تا حدودی پراکنده کرده و با ایجاد چند‌دستگی بین مخاطبان از تعداد کمیک‌های محبوب کاسته‌است. امروزه دیگر کمتر کمیک‌استریپی مانند گذشته به موفقیت و شهرتی بی‌نظیر در جهان دست می‌یابد که این حاصل شرایط دیجیتالی شدن کمیک‌استریپ است. 

به نظر می‌رسد که کمیک‌استریپ در ادامه راه متفاوتی را در پیش بگیرد و به روش متفاوت و خلاقانه‌ای برای انتقال ایده‌ها تبدیل بشود و یا در قالب‌های دیگری به حیات خود تداوم بخشد. زمان همه‌چیز را مشخص می‌کند پس باید نشست و منتظر ماند و دید که داستان کمیک‌استریپ دوست‌داشتنی ما در نهایت به کجا ختم می‌شود؟! 

____________________________________________________

کتاب کمیک‌ها، مانگا‌ها و رمان‌های مصور اثر رابرت.اس.پترسن ترجمه‌ی مهرداد گروسی

کتاب طراحی کمیک و کارتون اثر برایان فیرینگتون ترجمه‌ی مهراد مجیدی 

کمیک-استریپ-های-روزنامه-ای

کمیک روزنامه ای

در تاریخ کمیک استریپ جهان آمریکایی‌ها نقش مهمی بازی می‌کنند. مردمی که عاشق کمیک‌استریپ‌اند و عشقشان به کمیک‌‌ها حسابی به کار و بار کارتونیست‌ها رونق داده‌است. استقبال آمریکایی‌ها از کمیک‌استریپ، صد‌ها انسان با‌استعداد را وارد بازار کار کمیک کرد و زمینه‌ای برای ظهور داستان‌هایی بزرگ در این حوزه شد. در این راه روزنامه‌های آمریکایی نقش مهمی ایفا ‌کردند. شاید اگر روزنامه‌ها در آمریکا سری به دنیای کمیک‌‌ها نمی‌زدند، کمیک‌استریپ‌های امروزی تا به این حد جذاب و دوست‌داشتنی و پیشرفته نبودند. 

کمیک-روزنامه-ای

کمیک روزنامه ای کمیکی است که به جای مجله، کتاب، اینترنت و… در روزنامه چاپ می‌شود و در سرزمین آمریکا سابقه‌ای طولانی و پر فراز و نشیب دارد. این کمیک‌ها اغلب سیاه و سفید بودند اما اخیرا  به صورت رنگی هم چاپ می‌شوند.

کمیک‌هایی که سر از روزنامه‌ها در می‌آورند.

تا قرن نوزدهم میلادی هنوز کمیک‌استریپ‌ به اکثر مناطق دنیا راه پیدا نکرده‌‌‌ و قریب به اتفاق بچه‌های دنیا هنوز طعم دوست‌داشتنی کمیک‌ را نچشیده‌ بودند. اگر جایی هم کمیک‌استریپ یافت می‌شد منحصر به مجلات فکاهی بود. اما در آمریکا شرایط حسابی فرق می‌کرد. سردبیران روزنامه‌ها به قدرت فوق‌العاده‌ی کمیک‌استریپ‌ پی‌برده‌‌ بودند و به زبان کمیک از مسائل سیاسی و اجتماعی روز سخن می‌گفتند. 

در آغاز کاریکاتور‌های روزنامه‌ای سری به عالم سیاست زدند و با تصاویر خود حسابی از آقایان سیاستمدار انتقاد کردند. اما کار کمیک روزنامه ای به همین‌جا هم ختم نشد. روزنامه‌ها تازه به معجزه‌ی تصاویر پی‌برده‌بودند و هر کدام تلاش می‌کردند تا محتوایی منحصر به فرد تولید کنند. رقابت روز به روز شدید‌تر می‌شد و برخی از روزنامه‌ها رو به سوی” کارتون‌های خیالی” آوردند. این کارتون‌ها از خبر‌های اساسی کشور جذاب‌تر بودند و احساس خوبی در خوانندگان بر‌می‌انگیختند. 

از آن زمان تا به امروز کمیک‌‌‌ها در کنار مطالب جدی روزنامه‌ها قرار می‌گیرند تا سیاست و جامعه و مسائل مختلف آن را به نقد بکشند. این کمیک‌ها گاهی بدون هیچ گونه ابایی نقد‌هایی اساسی به سیاستمدران وارد می‌کنند. برای مثال کمیک‌استریپ “پوگو” از شخصیت‌های حیوانات استفاده می‌کرد تا سیاست‌مدران زمان خود را دست بیاندازد. هنوز هم برخی از سیاست‌مدران آمریکایی در حال مبارزه با این کمیک‌ها هستند و حتی به تازگی موفق شده‌اند تا یکی از روزنامه‌های یکشنبه را متقاعد کنند تا کمیک‌استریپ سیاسی “دونزبری” را دیگر به چاپ نرساند. 

علاوه بر کمیک‌های سیاسی کمیک‌های دیگری مانند “دیلبرت” هم وجود دارد که در صفحات اقتصادی روزنامه‌ها چاپ می‌شود چون محتوایی اقتصادی و کاری دارد. 

ضمیمه‌های یکشنبه

یکشنبه‌ها روز تعطیلی مردم آمریکاست. زمانی که مجبور نیستند سرکار بروند و با یک دل سیر می‌توانند سری به ضمیمه‌ی هیجان‌انگیز یکشنبه‌‌ها بزنند. بنیانگذار ضمیمه‌ی یکشنبه‌ها روزنامه‌ی “نیویورک هرالد” است که برای اولین‌بار در سال ۱۸۴۱ ضمیمه‌ی یکشنبه را برای سرگرم کردن خوانندگانش به چاپ می‌رساند. ضمیمه‌ی یکشنبه‌ها به حدی در میان مردم پا می‌گیرد که تا سال ۱۸۹۰، ۲۵۰ روزنامه‌ی دیگر هم ضمیمه‌ی یکشنبه تدارک می‌بینند. ضمیمه‌هایی که به طرز سرسام‌آوری پر از تصاویر کمیک بودند. به این ترتیب، کار و بار کارتونیست‌ها حسابی سکه می‌شود و نان‌شان در روغن می‌افتد.

تا سال ۱۹۰۲ ضمیمه‌ی یکشنبه‌ها بین ۳۲ تا ۸۶ صفحه داشتند. حتی گاهی برای تعطیلات خاص ممکن بود به ۱۳۰ صفحه هم برسند. روزنامه‌های معروف فهمیده‌بودند که مخاطبانشان بیشتر بیننده هستند تا خواننده. یعنی بیشتر دوست دارند چشم‌هایشان را بین تصاویر کمیک‌استریپ بگردانند تا این که زمان خود را صرف خواندن یک مقاله بکنند. داستان‌های خنده‌آور ضمیمه‌ی یک‌شنبه‌ها هم رفته رفته حذف شدند تا جای بیشتری برای نمایش کمیک‌استریپ‌ها باقی بگذارند. روزنامه‌ها و مجلات فکاهی که در برابر این ضمیمه‌‌ها مقاومت می‌کردند به کل از بین رفتند و آن دسته از روزنامه‌های باقی مانده هم به شدت مشغول جدال بر سر جذب کارتونیست‌ها بودند. 

هنرمندان موفق مدام با پیشنهاد‌های وسوسه‌انگیز سردبیر‌ها و ناشران متعدد رو به رو می‌شدند.  قانون کپی رایتی هم در کار نبود تا دست افراد را از سرقت، تقلید یا استفاده‌ی بی‌اجازه‌ از کمیک‌های یکدیگر کوتاه کند. مثلا خالق کمیک‌استریپ مشهور “بچه‌ی زرد‌پوش” با دریافت پیشنهادی عالی شخصیت خود را برداشت و  به روزنامه‌ای دیگر رفت ولی صاحب روزنامه‌ی قبلی هم دست بردار نبود و فرد دیگری را برای ادامه‌ی داستان استخدام کرد و به این صورت داستان دو نسخه‌ای شد که این از ارزش و اعتبار آن می‌کاست.

تاسیس سندیکای ملی کمیک‌ها 

در سال ۱۹۰۶ سندیکای ملی کمیک‌ها برای کمک به هزینه‌های  نشر فعالیت خود را آغاز کرد. تاسیس این سندیکا پیشرفت مهمی برای جامعه‌ی کارتونیست‌ها بود و به کمیک‌استریپ‌های آمریکایی کمک کرد تا در درجه‌ی اول به پدیده‌ای ملی و سپس بین‌المللی تبدیل شوند. سندیکای روزنامه‌نگاران افرادی برای خلق کمیک‌استریپ استخدام می‌کرد و سپس کمیک‌های آن‌ها را در اختیار روزنامه‌های مختلف قرار می‌داد و به این ترتیب کمتر کمیک‌استریپی بود که به یک روزنامه‌ی خاص تعلق داشته‌باشد. 

روزنامه‌ها در آن زمان مهم‌ترین رسانه‌ی موجود بودند اما کمی بعد رقیبانی جدی به نام رادیو و تلویزیون ظهور کردند. دیگر مردم تبلیغات خود را به جای روزنامه به رادیو و تلویزیون  می‌سپردند و در نتیجه روزنامه درآمد کمتری داشتند تا از کارتونیست‌های محبوبشان حمایت کنند. 

ملوان زبل، معروف‌ترین کمیک روزنامه ای

معروف‌ترین کمیک‌استریپ روزنامه‌ای دنیا “پاپای” یا همان “ملوان زبل” است. همان ملوان بامزه‌ای که همیشه یک پیپ گوشه‌ی دهانش دارد و با خوردن اسفناج زور بازویش چند برابر می‌شود و امروزه برای اکثر ما با کارتون ملوان زبل شناخته شده‌است. 

آقای “الزی سگار” خالق پاپای در آغاز کمیک‌استریپی به نام “تیمبل تاتر” می‌سازد. این کمیک‌استریپ داستان خانواده‌ی “اپل” است. خواهر و برادری به نام‌های “کاستور” و “آلیو” و مردی به اسم “هام گریوی” که عاشق آلیو است. 

قصه‌های سگار جذاب و سرشار از شوخی و بازیگوشی‌های فوق‌العاده هستند. داستان‌هایی که پر بودند از آدم‌های خل‌و‌چلی که در یک جلسه ظاهر می‌شدند و در جلسه‌ی بعد از به کلی بین می‌رفتند. اما در یک قسمت‌، کاراکتری ظهور کرد که نه تنها نرفت بلکه سرنوشت داستان و خالقش را به کلی تغییر داد.

در این قسمت که در سال ۱۹۲۹ به چاپ رسید دو نفر از شخصیت‌های اصلی داستان یعنی کاستور و هام مرغ پر‌یمن‌شان را زیر بغل زدند و تصمیم گرفتند تا به جزیره‌ی گنج بروند. اما برای رسیدن به جزیره‌ی گنج نیاز به یک دریانورد ماهر داشتند. در این جاست که کاستور چشمش به یک دریانورد قد کوتاه می‌افتد و به این صورت پاپای معروف ما وارد مجموعه‌ی تیمبل تاتر می‌شود و طولی نمی‌کشد که از دیگر شخصیت‌ها جلو زده و کل داستان را به تسخیر خود در‌می‌آورد. پس از چند وقت که پاپای به اوج محبوبیت خود می‌رسید، سر از دنیای کارتون هم درمی‌آورد.

زبل-خان-_-کمیک-روزنامه-ای

پاپای یک ملوان قلچماق است که از هیچ کس و هیچ چیز حساب نمی‌برد. همیشه مشتش به راه است و اعتماد به نفس عجیبی دارد. با آن که در آغاز حضورش در داستان مدام با آلیو درگیر می‌شود اما پس از مدتی به عاشق سینه‌چاک آلیو مبدل می‌گردد.

پس از چندی انتشارات “هارست” از سگار می‌خواهد تا از خشونت داستان‌ها بکاهد و دیالوگ‌هایی به کار ببرد که به بچه‌ها کلمات بد یاد نمی‌دهد. دیگر پاپای مجبور است علت عصبانیت خود را قبل از هر دعوایی نشان بدهد. کم کم شخصیت “بلوتو” هم اضافه می‌شود که دشمن اصلی پاپای است و اما در ۲۶ ژوئن ۱۹۳۱ اتفاق فوق‌العاده‌ای رخ می‌دهد و پاپای برای اولین بار از منبع قدرت خود پرده‌برداری می‌کند. یک قوطی اسفناج!! بله اسفناج منبع اصلی قدرت پاپای است و به این ترتیب در آن برهه، مصرف اسفناج در آمریکا  به سرعت بالا می‌رود چون ملوان زبل بی‌نهایت در بین مردم آمریکا محبوب بوده‌است.

گارفیلد گربه‌ای کمیک‌استریپی 

یکی دیگر از شخصیت‌های محبوب کمیک روزنامه ای نه یک کاراکتر انسانی بلکه یک گربه است. گارفیلد گربه‌ا‌ی نارنجی رنگ است که شهرتی جهانی دارد و شوخی‌هاییش برای همه‌ی مردم دنیا بامزه است. این شخصیت اولین بار در سال ۱۹۷۸ قدم به دنیای کمیک‌استریپ‌ها می‌گذارد و تا به امروز سر از عوالم دیگر مانند انیمیشن هم در آورده‌است.

گارفیلد و سگی به نام “ادی” در اصل حیوانات خانگی پسری به نام “جون آربوکل” هستند. این گربه نمی‌تواند با صاحبش صحبت کند اما قادر است با ادی و سایر حیوانات سخن بگوید. کمیک‌استریپ گارفیلد در اصل شوخی با حیوانات و صاحبان آن‌هاست. حیوان‌هایی که به نوعی رئیس خانه هستند و از نزدیک مشکلات و رفتارهای صاحبانشان را می‌بینند. مشکلات آدم‌ها مثل تنفر از روز اول کاری، بی‌حوصلگی، ضعف در ارتباط با دیگران و… هم در بین داستان‌ها مطرح می‌شود.

در آغاز چهره‌ی ظاهری گارفیلد حسابی چاق است و چشم‌های ریزی دارد ولی هر چه قدر که می‌گذرد رفته رفته لاغر‌تر و بهتر می‌شود و چشم‌های درشت خوشگلی پیدا می‌یابد و در نهایت در دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی به چهره‌ی مشهور امروزیش می‌رسد. 

کمیک روزنامه ای پی‌ناتس

نمی‌شود از کمیک‌های موفق روزنامه‌ای سخن گفت و یادی از کمیک‌استریپ پی‌ناتس نکرد. پی ناتس که به زبان ما معنای بادام‌زمینی می‌دهد، یکی از محبوب‌ترین کمیک‌استریپ‌های جهان است. نشان به این نشان که در اوج محبوبیت خود در ۲۶۰۰ روزنامه به چاپ رسیده‌است و ۳۵ میلیون نفر در ۷۵ کشور جهان با ۲۱ زبان مختلف مخاطب آن بوده‌اند.

پی‌ناتس در ۲ اکتبر ۱۹۵۰ به دست “چارلز شولتز” خلق می‌شود. تعداد کاراکتر‌های این مجموعه در ابتدا کم‌ هستند و محدود به چهار شخصیت‌ “چارلی براون”، “پتی”، “شرمی” و “اسنوپی” می‌شوند. چارلی براون شخصیت اصلی گروه حسابی لجباز است. مثلا در بیس‌بال برنده نمی‌شود و نمی‌تواند بادکنک هوا کند اما هیچ وقت هم دست از تلاش برنمی‌دارد و یک جور‌هایی بگی نگی عقده‌ی خود‌کم‌بینی دارد. در کل مجموعه‌ی طولانی داستان‌‌های پی‌ناتس تیم بیس بال بچه‌ها تقریبا ده بار برنده می‌شود، آن هم تنها زمانی است که چارلی براون در تیم حضور ندارد. 

اسنوپی از دیگر شخصیت‌های مهم این داستان است. سگی که در آغاز داستان یک توله سگ معمولی است اما رفته رفته افکارش را با حباب‌های تفکر به ما منتقل می‌کند. او در ذهن خود یک خلبان جنگ‌جهانی اول یا یک نویسنده‌ی کتاب‌های جنایی است در حالی که باقی شخصیت‌ها از افکاراو بی‌خبرند. در ادامه شخصیت‌های دیگری هم به داستان اضافه می‌شوند. حتی یک درخت بادبادک‌خور معرفی می‌شود که دشمن چارلی است و ساختمان یک مدرسه که نظرات خودش را درباره‌ی بچه‌ها بیان می‌کند.

پی‌ناتس با وجود ظاهر کودکانه‌ی خود در باطن به مسائل مهم می‌پردازد و شولتز می‌کوشد تا به مسائل مختلف جامعه‌ی آن زمان آمریکا یعنی جنگ ویتنام، تبعیض‌های نژادی و … هم اشاره کند. این کمیک‌استریپ محبوب تا روز ۱۳ فوریه ۲۰۰۰ یعنی یک روز بعد از مرگ خالقش به حیات خود ادامه می‌دهد. 

_________________________________________________________________________

کتاب “تاریخچه تحلیلی کمیک استریپ” ترجمه و تالیف مهدی ترابی مهربانی

کتاب کمیک‌ها، مانگاها و رمان‌های مصور اثر رابرت.اس.پترسن ترجمه‌ی مهرداد گروسی

طراحی-کاراکتر-کمیک

خلق کاراکتر کمیک استریپ

آدم‌ها خودشان را دوست دارند. عاشق دیدار و ملاقات با یکدیگرند. از شنیدن نظرات، ایده‌ها، افکار و تخیلات همدیگر لذت می‌برند. آن‌ها عاشق قصه‌ هم هستند. چون قصه‌ها جایگاه آفرینش شخصیت‌های خیالی‌اند. انسان‌هایی از جنس خودشان که دیدن و وصف آن‌ها در کتاب‌ها، فیلم‌ها، کارتون‌ها و… حسابی جذبشان می‌کند. پس آدم‌ها به راحتی با هر ابزار ممکن دست به خلق یک کاراکتر‌ خیالی  می‌زنند. 

مثلا با گردش قلمی ساده، آدمک می‌کشند یا با وصف‌هایشان یک شخصیت جدید در ذهن دیگران می‌آفرینند. خلاصه این‌که آفرینش یک شخصیت جدید در مجموع کار سختی نیست. اما اگر بخواهیم شخصیتی خاص و ماندگار کمیک‌استریپ خلق کنیم قطعا باید برای آن بیشتر زمان بگذاریم. 

طراحی یک کاراکتر خوب 

 

طراحی-کاراکتر-کمیک-استریپ

دنیای کمیک‌استریپ محل تولد تعدادی

 از بهترین و جذاب‌ترین شخصیت‌های کارتونی و سینمایی در جهان است. شخصیت‌هایی که همه آن‌ها را می‌شناسند و یادآوری‌شان لذتی عمیق و کودکانه در خاطره‌ها بر‌می‌انگیزد. از  تن‌تن و لوک خوش‌شانس و ملوان زبل گرفته تا حتی ابر‌قهرمان‌هایی مانند سوپر‌من، بت‌من‌، اسپایدر‌من و …

همه‌ی این شخصیت‌ها یک روز در کنج ذهن یک هنرمند خلاق آفریده‌شدند. اما رفته رفته سر و شکلی گرفتند و مرز‌های شهرت و محبوبیت را در‌نوردیدند. پس بدون شک شما هم می‌توانید خالق یک کاراکتر محبوب و دوست‌داشتنی باشید. کافی است دکمه‌ی روشن کردن خلاقیتتان را بزنید. دست به قلم شوید و برای آفرینش موجود مورد علاقه‌تان تلاش بکنید. 

مطمئن باشید که هیچ قاعده قانون خاصی برای آفرینش یک شخصیت وجود ندارد. هر کاراکتری بنا بر سلیقه و سبک آفریننده‌اش خلق می‌شود. اما در مجموع یک کاراکتر خوب و قوی کمیک‌استریپ چند ویژگی اصلی دارد. 

زندگی درونی طراحی شده

این مطلب احتمالا با‌اهمیت‌ترین بخش در طراحی یک کاراکتر قوی است. هر فرد مبتدی بلاخره می‌داند که یک کاراکتر‌ داستانی نیازمند شخصیت است. اما احتمالا شخصیت را صرفا منحصر به یک سری رفتار‌ و صفات می‌کند و کاری به علت و هدف آن رفتار‌ها ندارد.

اما هر کدام از ما تاریخچه‌ی جداگانه‌ای در زندگی‌ داریم. اتفاقات و تجربیاتی که بر شخصیت‌مان اثر‌‌ می‌گذارد و عقاید و جهان‌بینی خاصی که رفتار‌ها و تصمیماتمان را می‌سازند. کافی است تا نگاهی به خودمان بیاندازیم. این که در کجا به دنیا آمده‌ایم؟ کجا بزرگ شده‌ایم؟ مادر و پدر ما چه جور آدم‌هایی هستند؟ چه تجارب تلخ و شیرینی در زندگی داشته‌ایم؟ به چه چیزی علاقه داریم؟ از چه رفتاری بدمان می‌آید؟ چه عقایدی داریم؟ و هزاران سوال دیگر که ابعاد مختلف و پس‌زمینه‌های شخصیت ما را مشخص می‌کند. برای طراحی کاراکتر هم باید این نکات را در نظر بگیریم. وقتی آدم‌ها تجربه‌ها و تاریخچه‌های مختلفی داشته‌باشند. احتمالا برخوردشان با یکدیگر ماجرا‌های متفاوتی می‌آفریند.

به طور مثال

دو نفر را در نظر بگیرید که یکی که همیشه ثروتمند بوده و دیگری از کودکی در فقر بزرگ شده‌است. اگر این دو نفر را در سفر، کار، تفریح و… در کنار هم قرار بدهیم احتمالا کلی ماجرای جدید آفریده می‌شود که ناشی از همین پس‌زمینه‌ی متفاوت است.

وقتی خواننده با پس زمینه‌ی کاراکتر‌های ما آشنا شد آن زمان بین خودش و او احساس همذات پنداری برقرار می‌کند. مثلا در داستان اسپایدر‌من وقتی برای نخستین بار پیتر به قدرتی جادویی می‌رسد، تنها هدفش این است که به کمک این نیرو ثروتمند شود. اما کشته‌شدن عمویش به دست دزدی ناجوان‌مرد، پیتر را دچار تحول روحی عمیقی می‌کند. او به مسئولیت زیاد خودش پی می‌برد و از آن به بعد تصمیم می‌گیرد تا به مبارزه با افراد شرور بپردازد. بدین ترتیب مخاطبان اسپایدرمن وقتی کشته‌شدن عموی پیتر را می‌بینند به خوبی علت حوادث بعدی را در‌می‌یابند و دیگر می‌دانند که چرا پیتر برای مبارزه با افراد جنایت‌کار این ‌طور خودش را به آب و آتش می‌زند. 

البته پس زمینه‌ای که ما در طراحی شخصیت‌‌ها در نظر می‌گیریم خیلی هم لازم نیست مفصل باشد. علی الخصوص برای شخصیت‌های فرعی. راستش را بخواهید وسواس داشتن بیش از حد در جزئیات از اشتباهات متداول افراد مبتدی است پس هر چند باید آن را در نظر بگیرید اما خیلی هم وسواس به خرج ندهید.

یک نکته دیگر هم این که نگاه آدم‌ها به جهان هم بر روی انتظارات و خواسته‌هایشان اثر می‌گذارد و علت بسیاری از ماجرا‌ها می‌شود. مثلا پادشاهی مثل ژولیوس سزار را در نظر بگیرید که خودش بسیار قدرتمند است و فکر می‌کند که همه باید از او پیروی کنند و مردم دهکده‌ی کوچک آستریکس که اعتقاد دارند نباید زیر بار اطاعت از دیگران بروند و استقلال دهکده‌یشان باید حفظ بشود. همین دو نوع نگاه کافی است تا کلی ماجرای هیجان‌انگیز آفریده شود و مبارزات مردم این دهکده در قالب کمیک‌استریپ محبوب آستریکس درآید.

در همه‌ی شخصیت‌ها پنهان نشویم

بسیاری از نویسندگان همیشه بخشی از شخصیت خود را در کاراکتر مورد نظرشان بر جای می‌گذارند که این البته به واقعی‌تر شدن و قوی‌تر شدن داستان کمک می‌کند. ولی اگر در این راه بیش از حد افراط کنیم. احتمالا همه‌ی کاراکتر‌هایمان شکل هم می‌شوند. پس از این جهت باید حواسمان باشد که ویژگی‌های متنوعی را برای این کاراکتر‌ها در نظر بگیریم چون وقتی همه‌ی شخصیت‌ها شکل هم باشند دیگر داستانی برای گفتن باقی نمی‌ماند.

توجه به ویژگی‌های ظاهری 

 

کاراکتر‌های یک کمیک‌استریپ نه تنها باید شخصیت و خلق‌وخو‌های متنوعی داشته باشند بلکه قیافه‌ی ظاهریشان هم باید با یکدیگر فرق بکند. تفاوت چهره و قد و وزن و هیکل شخصیت‌ها موضوع مهمی است و کمک می‌کند تا خواننده آن‌ها را بشناسد و گیج نشود.

 اگر کاراکتر‌های شما همگی شکل هم باشند و تنها در مواردی جز‌ئی مانند رنگ مو، لباس و… فرق بکنند، احتمالا کار شما بی‌مزه و کلیشه‌ای از آب در‌می‌آید. هر چند خلق یک کاراکتر جدید بسیار سخت است و هم از این جهت است که بسیاری از هنرمندان از یک قیافه‌ی ظاهری خاص برای شخصیت‌هایشان بهره می‌گیرند. ولی این زحمت مضاعف برای طراحی کاراکتر‌های جدید  در نهایت به کار ارزش بیشتری می‌بخشد. مثلا به ظاهر خاص و منحصر به فرد دو شخصیت آستریکس و ابلیکس نگاه کنید. یکی کوتاه قامت است و دیگری درشت و چاق و بانمک. قرار گرفتن این دو هیکل متفاوت در کنار هم یکی از ویژگی‌های جذاب مجموعه‌ی آستریکس است.

ممکن است قبل از طراحی یک کاراکتر جدید بخواهید از آن تعداد زیادی مدل‌شیت بکشید. یعنی تصور کنید که از زاویه‌های متفاوت به شخصیت خود نگاه می‌کنید و حالت‌های گوناگون او را نقش می‌زنید. در این طراحی‌ها بهتر است هم کلوزآپ شخصیت را بکشید. یعنی بر روی چهره‌اش زوم کنید و هم از زاویه‌ای دور‌تر به او بنگرید. لباس‌های جور‌ و واجور تنش بکنید و برای کشیدن جزئیات لباسش وقت بگذارید. 

حالت‌های چهره‌ی یک کاراکتر هم مهم است. می‌توانید مدل‌شیت‌های مختلفی بکشید که چهره‌ی شخصیت شما را در حالت عصبانیت، خوشحالی، نگرانی و… نشان می‌دهد و بعد تصمیم بگیرید که کاراکتر مورد نظر بیشتر چه حالتی داشته‌باشد. مثلا چهره‌اش گیج باشد یا متفکر یا خنگ یا  هر حالت دیگری که مورد پسند شماست.

حفظ کردن ظاهر فیزیکی منسجم در تمام قصه برای هر کاراکتر چالش مهمی است و در همین مرحله است که مدل شیت‌ها می‌توانند به داد شما برسند. طراحی هزاران باره‌ی یک شخصیت کار دشواری است. پس سعی کنید شخصیتی بیافرینید که دوستش دارید تا از همنشینی با او و تکرار کردن هزار باره‌اش خسته و دلزده نشوید. 

حالت‌های مختلف چهره را بشناسیم.

حالت چهره در کمیک‌استریپ موضوع خیلی خیلی مهمی است. اصولا در طول روز چهره‌ی ما به هزاران شکل مختلف در می‌آید. مثلا نشان می‌دهد که درد داریم. خسته هستیم. ناراحتیم. تعجب کرده‌ایم. متفکریم. از دیدن دیگران خوشحالیم یا کلافه‌ایم و یا هزاران هزار پیام دیگر که به کمک عضلات چهره و حرکات آن‌ به دیگران منتقل می‌شود.

در مجموع ما ۶ حالت چهره‌ی پایه داریم که نشان‌دهنده‌ی احساسات اصلی‌مان هستند یعنی حالت‌های خشم، نفرت، ترس، ناراحتی و تعجب. این ۶ حالت مثل رنگ‌های پایه و اصلی می‌مانند که با ترکیب آن‌ها رنگ‌های دیگر ساخته‌می‌شوند. با ترکیب این حالت‌ها هم حالت‌های جدید به وجود می‌آیند. 

ترسیم حالت‌های چهره و توجه به آن‌ها  موضوع چالش‌برانگیزی برای تصویرگران است. هر‌چند که ما در طول روز به صورت عادی بار‌ها این حالت‌ها را در چهره‌ی دیگران می‌بینیم. اما برای ترسیم‌شان به توجه و دقت بیشتری نیاز داریم.

 باید به حرکت عضلات صورت‌ها دقت بکنیم. اگر احساس کردیم نیاز به مدل زنده داریم حتی می‌توانیم از دیگران کمک بخواهیم تا آن حالت‌ها را به خودشان بگیرند و بعد چهره‌یشان را به دقت ترسیم نماییم. بدین ترتیب احتمالا اثر واقعی‌تری بدست می‌آوریم و تبحر‌مان هم بیشتر می‌شود. حتی اگر کسی در اطرافمان نبود باز هم جای نگرانی ندارد. خودمان که هستیم. یک آیینه به دست بگیریم و از حالت‌های چهره‌ی خودمان استفاده ‌کنیم. 

توجه به زبان بدن 

کاراکتر-کمیک-استریپ

بدن‌ ما هم مانند چهره‌ی‌مان کلی حرف برای گفتن دارد و در موقعیت‌های گوناگون احساسات ما را به طرق مختلف به دیگران منتقل می‌کند. مثلا تا به حال دقت کرده‌اید که وقتی خجالت‌زده یا شرمنده می‌شویم. اشتباه می‌کنیم و شکست می‌خوریم. ناخوداگاه شانه‌هایمان می‌افتند تا بدنمان به دیگران این پیام را انتقال دهد که ناراحت هستیم؟ حتی آدم‌های ضعیف را هم اغلب با این خمودگی شانه‌ها می‌شناسیم. یا مثلا وقتی با کسی صمیمی می‌شویم و با او احساس راحتی می‌کنیم ناخودآگاه به او نزدیک می‎‌شویم و وقتی با کسی راحت نیستیم از او فاصله می‌گیریم؟ شاید حتی سر بر‌گردانیم و عقب برویم یا حتی نگاهمان را از او بدزدیم. ت

مام این موارد برای بیننده‌ی ما پیام مهمی دارد و به او نشان می‌دهد که ما تا چه حد با دیگری صمیمی هستیم. باقی اعضا و حرکات بدن هم به همین صورت است. هر عضو بدن به خودی خود می‌تواند پیام‌های زیادی منتقل کند. مثلا کسی را در نظر بگیرید که با بالا بردن بازو‌هایش و نشان دادن عضلاتش می‌خواهد به دیگران ثابت کند که تا چه اندازه نیرومند است.

توجه به زبان بدن در کمیک‌استریپ و فراگیری آن هر چند کاری زمان‌بر است. اما وقتی به این مطلب مسلط شدید به خوبی می‌توانید کمیک‌استریپ‌تان را سرشار از قدرت شخصیت‌پردازی، شور و نشاط زندگی بکنید. و صد البته توجه داشته‌باشید که حالت‌های بدن و چهره اغلب با یکدیگر هماهنگ هستند و در کنار هم باید به درستی ترسیم بشوند.

توجه به ویژگی‌های رفتاری

و نکته‌ی پایانی درباره‌ی خلق شخصیت کمیک‌استریپ هم همان است که اغلب ما به آن واقف هستیم یعنی دادن صفات و ویژگی‌های رفتاری خاص به یک کاراکتر. ویژگی‌های رفتاری کاراکتر به خوبی در ذهن خواننده می‌نشیند و بر جذابیت یک اثر می‌افزاید. برای مثال شخصیت‌های داستان تن‌تن را در نظر بگیرید. کاپیتان هادوک دوست صمیمی و یار همیشگی تن‌تن که با کوچکترین اتفاقی عصبانی می‌شود و به زمین و زمان لعنت می‌فرستد.

پروفسور تورنسل که گیج است و حواس درست و حسابی ندارد و گوشش هم خوب نمی‌شنود و دائم با کاپیتان بحث می‌کند. دو کارآگاه دوقلو و احمق داستان دوپونت و دوپونط که حتی نظر‌دادن‌شان هم مثل هم است و میلو سگ کوچک تن‌تن که حاضر است جانش را هم برای خبرنگار جوان ما به خطر بیاندازد. قرار گرفتن این شخصیت‌های بامزه در کنار تن‌تن موجب ماندگاری اثر شده و تک‌تک رفتار‌هایشان از ناسزاهای هادوک گرفته تا حرکات بامزه‌ی کاراگاه‌ها در ذهن خوانندگان نقش بسته‌است.

خلاصه این که خلق کاراکتر کار جذابی است. اما بلاخره مانند هر کار دیگری مقداری زمان‌گذاری و تلاش می‌خواهد. ولی به خودتان اطمینان داشته‌باشید. شما هم می‌توانید. پس قلم به دست بگیرید. شما خالق جذاب‌ترین و محبوب‌ترین کار‌اکتر‌های آینده‌ی کمیک‌استریپ هستید.

________________________________________________________________________________

  • کتاب هنر کمیک ۲ نوشته‌ی اسکات مک کلود، ترجمه‌ی فرناز خوشبخت
  • مقاله راز ماندگاری تن‌تن نوشته‌ سعید رزاقی
ساخت-کمیک-استریپ-خودتان-

ساخت کمیک استریپ

کمیک‌استریپ یک هنر تازه و جذاب است. هنری که نقاشی و قصه‌گویی را با یکدیگر تلفیق می‌کند. به کارتون و انیمیشن می‌ماند و مانند یک فیلم مهیج می‌تواند ساعت‌ها مخاطبان را با خودش همراه کند. فیلمی که به جای پرده‌های بزرگ سینما و قاب‌های تلویزیونی بر روی صفحات کاغذی نقش می‌بندد.

 دنیای کمیک‌ سرزمین آفرینش جذاب‌ترین و محبوب‌ترین شخصیت‌های کارتونی و سینمایی در یک قرن اخیر ‌است. به کمک کمیک‌استریپ می‌توان داستانی از تصاویر آفرید. شخصیت‌هایی دوست‌داشتنی خلق کرد و با روایتی جذاب و دلنشین در ذهن و دل خواننده جای گرفت.

 کمیک‌استریپ وسیله‌ای برای نشان دادن افکار و احساسات ما به دیگران است. دریچه‌ای که رو به مخاطبان باز می‌شود و آن‌ها را به دنیای رنگی خیالات ما پرتاب می‌کند. پس شاید بد نباشد که شما هم قلم بدست بگیرید و کمیک‌استریپ خودتان را بیافرینید. برای خلق کمیک‌استریپ باید با تصویرگری و نویسندگی آشنا شوید و صد البته زیر و بم‌ها و اصول خاص کمیک‌ را هم بشناسید. ساختن کمیک‌استریپ احتمالا کار دشواری است. اما محصول نهایی می‌تواند خستگی راه را از تن بدر کند. پس با ما همراه شوید تا دست به قلم ببریم و از اصول آفرینش یک کمیک‌استریپ خوب سخن بگوییم.

قصه‌گفتن با تصاویر

از قدیم‌الایام وقتی کسی برای دیگری قصه می‌گفت همیشه دو انتظار اساسی از شنونده‌ی خود داشت. یکی این‌که به خوبی داستان را بفهمد و دیگر این‌که تا پایان قصه همراهی‌اش بکند. از جای خودش تکان نخورد و با تمام وجود غرق در قصه‌ بشود.

 برای این که هدف اول محقق شود قصه‌گو باید اصول ارتباط خوب را  بشناسد و داستانی واضح تعریف کند و برای هدف دوم یا باید هیجان قصه را بیشتر کند و یا محتوای داستان، شخصیت‌ها و ایده‌های آن را غنی‌تر سازد. البته باید بین هیجان داستان و واضح بودن آن تعادل ایجاد کرد. چون هیجان بیش از حد تعادل داستان را بهم می‌ریزد.

 پس شما به عنوان خالق کمیک‌استریپ باید تلاش کنید تا یک داستان واضح در عین حال جذاب بیافرینید. در دنیای کمیک‌استریپ این داستان‌ها به کمک تصاویر روایت می‌شوند و گاهی هم کلماتی در کنار‌شان می‌نشیند که مفهوم داستان را کامل‌تر می‌کند.

انتخاب‌های مهم در ساخت کمیک استریپ

خالق کمیک‌استریپ دائم در حال انتخاب است. مثلا انتخاب می‌کند که کدام لحظه از قصه‌اش را به تصویر بکشد و از کدام یک صرف‌نظر کند؟ از کدام فریم و قاب مخاطبان را به تماشای داستان ببرد؟ در هر پانل چه شخصیت‌ها و تصاویر و جزئیاتی را نشان بدهد؟ چه کلماتی در کنار تصاویر بیاورد؟ و نگاه خواننده را به چه ترتیبی بین تصاویر قاب‌شده حرکت دهد تا داستان را به خوبی در‌یابند؟ و صد البته در نهایت این انتخاب‌ها‌ست که تفاوت بین داستانی واضح و جذاب و یک داستان گیج‌کننده و کسالت‌آور را تعیین می‌کند. 

داستانی که در ذهن شما جا خوش کرده‌است باید در قالب قطعات و تصاویری قابل فهم در‌آید. قطعاتی که در کنار هم قرار می‌گیرند و در نهایت داستان را به خوبی نقل می‌کنند. در زبان کمیک استریپ به هر کدام از این قطعات یک پانل می‌گویند. پانل‌ها باید به حدی ساده و روان و به جا انتخاب شده‌باشند که اگر تصویری را برداریم معنای داستان به کلی عوض شود و این نشان می‌دهد که آن تصویر تا چه اندازه مهم است. 

قرار دادن پانل‌ها در کنار هم

انتقال از یک پانل به پانل دیگر می‌تواند:

  1. انتقال لحظه به لحظه: انتقال پانل به پانل می‌تواند به صورت لحظه‌ای باشد. مثل ترسیم لحظه‌ به لحظه‌ی باز شدن یک چشم و… این نوع از انتقال برای داستان‌هایی مناسب است که روایت آرامی دارند و می‌خواهند بر روی یک مطلب خاص مثل تغییرات چهره و… تمرکز کنند.
  2. انتقال به شیوه‌ی بازی به بازی: در این شیوه کارتونیست‌ها برای هر بازی، رفتار یا حادثه صرفا یک لحظه را انتخاب می‌کند. چنین روایتی سرعت داستان را بالا می‌برد و برای داستان‌هایی مناسب است که پر از حادثه و ماجرا باشند. مثل تصویر زیر از کتاب ماجراهای شازده کوچولو که به خوبی حرکت و رقابت بین شازده کوچولو و موجود شرور مقابلش را نشان می‌دهد. شازده کوچولو در یک تصویر به ناگاه تغییر می‌کند و نوع تصاویر به خوبی هیجان را منتقل می‌کند.آموزش-ساخت-کمیک-استریپ-min
  3.  سوژه به سوژه: نوع دیگری از انتقال بین پانل‌هاست. مانند شرایطی که دو نفر گفت‌و‌گو می‌کنند و دوربین از چهره‌ی یک نفر به چهره‌ی دیگری حال گردش است. مانند تصویر زیر که دوربین یک بار بر روی مار سیاه متمرکز می‌شود و بار دیگر بر روی چهره‌ی شخصیت دیگر داستان می‌ایستد.آموزش-ساخت-کمیک--min
  4. صحفه به صفحه: این نوع انتقال ناگهان ما را از یک زمان و مکان به زمان دیگری می‌برد. انتقال صفحه به صفحه برای نشان دادن فواصل زیاد زمانی و مکانی مفید است و داستان را کوتاه و خلاصه می‌کند. مثل این پانل‌ها از مجموعه داستان گلبرگ که از یک یادآوری ساده آغاز می‌شود و بعد به یک سال پیش باز می‌گردد و سفری به اقلیم کردستان را روایت می‌کند. ساختن-کمیک
  5. انتقال بی‌ارتباط: انتقال پانل‌ به پانل حتی می‌تواند بی‌ارتباط با یکدیگر باشد.

این‌ها چند نمونه از انتقال‌های پانل به پانل هستند که در داستان‌های کمیک‌استریپ به کار می‌روند. از این به بعد هنگام مطالعه‌ی کمیک‌استریپ می‌توانید به نحوه‌ی انتقال پانل‌ها بیشتر دقت بکنید و انواع دیگر انتقال پانل را هم بشناسید.

انتخاب فریم

ساخت کمیک استریپ بی‌شباهت به فیلم‌برداری نیست. خالق کمیک‌استریپ از زاویه‌ی دوربین خودش ما را به تماشای داستان می‌برد. گاهی روی تصویر یک شخصیت زون می‌کند. مانند تصویر سمت راست از چهره‌ی شازده‌کوچولو

create-comic-2

گاهی هم دوربین را عقب‌تر می‌برد تا فضای اطراف را به بیننده نشان بدهد. مانند تصویر سمت چپ. بدین ترتیب به خواننده کمک می‌کند تا در فضای داستان قرار بگیرد و حال و هوای آن را احساس کند. گاهی می‌توانیم سوژه را از زاویه‌ی پایین ببینیم و به او ابهت و عظمت ببخشیم. گاهی هم دورشدن از سوژه گزینه‌ی مناسبی است که اطلاعات زیادی درباره‌ی صحنه‌ی نمایش و فضای اطراف سوژه در اختیار بیننده قرار می‌دهد.

create-comic-

برای روایت کمیک‌استریپ خودمان مثل یک فیلم‌بردار حرفه‌ای می‌توانیم از انواع و اقسام فریم‌ها با توجه به هدف داستان بهره ببریم. هم‌چنین می‌توانیم پس‌زمینه‌ها را ساده یا پر از جزئیات ترسیم کنیم. کشیدن تصویری با جزئیات بسیار هر چند کار پر زحمتی است اما به خوبی می‌تواند حس و حال فضا را به خواننده انتقال بدهد. همه‌ی این‌ فریم‌ها قابل انتخاب است و بستگی به نیاز داستان و هدف شما دارد.

انتخاب کلمات ساخت کمیک استریپ 

در کمیک‌استریپ بار اصلی روایت داستان بر عهده‌ی تصاویر است. اما همان‌طور که در بیشتر آثار کمیک‌استریپ می‌بینیم، کلمات هم در کنار تصاویر جا خوش کرده‌اند تا محتنوای داستان‌ها‌ را بهتر انتقال بدهند. چون برخی از مفاهیم صرفا از طریق کلمات قابل بیان هستند. این کلمات در نهایت قدرت داستان را بالاتر می‌برند و ارتباط بین پانل‌ها را بهتر می‌کنند. 

کلمات و تصاویر باید به نحوی منسجم و در کنار یکدیگر قرار بگیرند. به طوری که خواننده در مجموع، متوجه حرکت چشم خود از یکی بر دیگری نشود. 

برای نمایش گفت‌وگوی بین شخصیت‌ها و بیان افکار آن‌ها می‌توان از بالن‌های گفتگو استفاده کرد. بالن‌های گفتگو اشکالی هستند که به صورت قراردادی در کمیک‌استریپ‌ها طراحی می‌شوند و افکار شخصیت‌ها و صحبت‌های رد و بدل شده بین آن‌ها را در دل خود می‌گنجانند. این بالن‌ها اغلب به به صورت رو به رو هستند.

comic-smoke

انتخاب جریان ساخت کمیک استریپ 

در ساخت کمیک استریپ ، نحوه‌ی قرار دادن پانل‌ها در کنار یکدیگر موضوع مهمی است.این پانل‌ها می‌توانند به صورت ساده در کنار یکدیگر قرار بگیرند. 

ساخت-کمیک_استریپ

یا مانند تصویر رو به رو قاب‌بندی‌های خلاقانه‌تری داشته‌باشند. 

کمیک-استریپ-ساختن

در هر ردیف می‌توان به صورت ساده دو، سه و… پانل قرار داد یا پانل‌ها را به شکل  دیگری با یکدیگر ترکیب کرد. به هر حال به هر صورت که پانل‌ها را در کنار یکدیگر قرار می‌دهیم باید به خاطر داشته‌باشیم که خواننده‌ باید بتواند داستان را به راحتی مطالعه کند. گیج نشود و به خوبی دریابد که خط سیر داستان و قرار‌گیری پانل‌ها به چه صورت است. طبق قرار‌دادی نانوشته پانل‌ها از راست به چپ و از بالا به پایین خوانده می‌شوند و این قانون درباره‌ی بالن‌های گفت‌و‌گو هم صدق می‌کند. البته در مجموع راهی وجود ندارد که خواننده را محبور کنیم تا مطابق با مسیر مورد نظر ما تصاویر را دنبال کند اما با کسب تجربه احتمالا می‌توانیم پیش‌بینی کنیم که توجه خواننده‌ی از کجا به کجا معطوف می‌شود.

در نهایت این‌که…

حتما به خاطر داشته‌باشید که کمیک‌استریپ خود را پس از پایان  به دوستی، آشنایی، کسی نشان بدهید و نظر او را جویا شوید. مطمئن باشید که نظر یک مخاطب عادی گاهی بهترین وسیله برای فهمیدن نقاط قوت و ضعف یک اثر است.

حالا که با اصول طراحی کمیک‌استریپ تا حدودی آشنا شده‌اید می‌توانید دست به قلم ببرید و خالق کمیک‌استریپ خود‌تان باشید. در این مرحله احتمال دارد که داستان شما با اسکچ زدن( کشیدن طرح اولیه‌ی سریع و خام) از داستان آغاز شود و بعد شما به فکر دیالوگ‌ها، تصاویر، سیر کلی داستان، روایت و… بیافتید. احتمال هم دارد که کل فیلم‌نامه‌ی داستانتان را از قبل بنویسید و سپس دست به طراحی آن بزنید و حتی ممکن است یک پانل شسته رفته بسازید که نمی‌دانید  قرار است بعد از آن چه اتفاقی بیافتد.

به هر طریقی که آغاز می‌کنید به خودتان اطمینان داشته‌باشید. این کار هم مانند هر هنر دیگری نیازمند صبر، استقامت، سعی و خطا و تمرین است. پس یک نفس عمیق بکشید. دست به قلم ببرید که دنیای رنگارنگ کمیک‌استریپ‌ها با صدای بلند شما را فرا می‌خواند. 

__________________________________________________________________________________

  • کتاب هنر کمیک ۲ نوشته‌ی اسکات مک کلود، ترجمه‌ی فرناز خوشبخت
  • معرفی بالون‌های گفتار در سایت ویکی‌پدیا
لوک-خوش-شانس--فرانسوی-کمیک-min

کمیک استریپ های بی نظیر فرانسوی

 فرانسوی‌ها به هیچ وجه مثل آمریکایی‌ها کمیک استریپ را یک قالب پیش پا‌افتاده‌ی کودکانه یا وسیله‌ی گذران وقت در حمل و نقل عمومی نمی‌دانند. برای آن‌ها کمیک استریپ‌ مهم است. یک نوع قالب ادبی است که هنر هفتم محسوب می‌شود و در ردیف باقی هنر‌های مهم مثل شعر، نقاشی، موسیقی، مجسمه‌سازی، معماری و… قرار می‌گیرد. اوضاع و احوال کمیک استریپ در فرانسه خوب است و ۱۲ درصد از صنعت چاپ این کشور را به خودش اختصاص می‌دهد و این در شرایطی است که در سرزمین آمریکا این رقم تنها ۸ درصد است.

فرانسوی زبان‌ها نزدیک به یک قرن است که کمیک‌استریپ‌های بومی خودشان را تولید می‌کنند. آن‌ها خالق تعدادی از مشهور‌ترین و محبوب‌ترین داستان‌ها و شخصیت‌های کمیک‌استریپ در جهان هستند. شخصیت‌هایی که نه تنها بچه‌های فرانسوی بلکه کودکان تمام جهان را شیفته‌ی خود کرده‌اند.  

در قسمت گذشته به شرح محبوب‌ترین کمیک‌استریپ فرانسوی‌زبان در ایران یعنی ماجرا‌های تن‌تن پرداختیم. خبرنگار دوست‌داشتنی و ماجراجویی که چندین نسل از کودکان ایرانی را با خود همراه کرده‌است. اما کمیک‌‌استریپ‌های مشهور فرانسوی به داستان‌های تن‌تن ختم نمی‌شوند. با ما همراه شوید تا مروری بر چند اثر برجسته‌ی دیگر داشته‌باشیم. 

مجله‌ی اسپیروی فرانسوی

اسپیرو یک اسم مهم و برجسته در عالم کمیک استریپ فرانسه است. اسپیرو در اصل نام یک مجله‌ی فرانسوی است که نخستین بار در سال ۱۹۳۸ منتشر می‌شود. اما طولی نمی‌کشد که جنگ جهانی دوم با مشکلات بسیار از راه می‌رسد و ادامه‌ی چاپ مجله را با سختی فراوان مواجه می‌کند. کاغذ کمیاب شده و بسیاری از هنرمندان برجسته نشریه را گفتند. یدر این زمان یگانه قهرمان نجات اسپیرو  فردی به نام ژیژه است که نه تنها مجله را رها نمی‌کند بلکه با کمیک‌استریپ‌های آمریکایی که طراحی می‌کند، فروش مجله را به دو برابر حالت عادی ‌‌می‌رساند.

چندی بعد در سال ۱۹۴۳ نازی‌ها اسپیرو را هم مانند مجلات دیگر توقیف کردند. اما طولی نکشید که جنگ با تمام مصایبش تمام شد و با شکست نازی‌ها اسپیرو بلافاصله به دنیای انتشارات بازگشت. البته این بار با یک تیم قوی که قرار بود خالق تعدادی از برجسته‌ترین آثار کمیک‌استریپ دنیا مانند لاکی لوک (لوک خوش شانس) باشند. مجله اسپیرو سال‌هاست که به فعالیت خود ادامه می‌دهد و یکی از قدیمی‌ترین مجلات این حوزه در سراسر جهان محسوب می‌شود.

داستان اسپیرو و فانتزیو

اسپیرو-و-فانتزیو-فرانسوی

البته اسم اسپیرو برای بسیاری از ما از جهات دیگری خاطره‌انگیز است. احتمالا شما هم کارتون اسپیرو دیده‌باشید. پسر جوانی با مو‌هایی به رنگ هویج که به همراه دوست محبوبش فانتزیو و یک سنجاب کوچولوی بانمک، مخاطبان را به دل ماجراجویی‌ها و سفر‌های مختلف می‌برد. خالق این مجموعه هنرمندی پاریسی به نام رابر ولتر یا همان راب ول است.

شخصیت اسپیرو با انتشار نخستین شماره از مجله‌ی اسپیرو در ۲۱ آوریل ۱۹۳۸ متولد می‌شود. او در آغاز صرفا یک پیش‌خدمت و دربان هتل است که لباسی قرمز رنگ به تن می‌کند. البته این لباس قرمز کم کم دلالت شغلی خود را از دست می‌دهد و صرفا به یک فانتزی شاد داستانی برای اسپیرو تبدیل می‌شود. اسپیرو در ادامه در قالب یک خبرنگار ماجراجو در می‌آید که به سفرهای بسیار می‌رود و با شخصیت‌های شرور در سراسر عالم می‌جنگد از دانشمندان ترسناک گرفته تا دزدان دریایی و حتی گروه‌های مافیایی ایتالیایی. تا این‌جای کار اگر دقت کنید می‌بینید که بدون شک اسپیرو تحت تاثیر داستان‌های تن‌تن خودمان است که در آن برهه‌ی زمانی در اوج محبوبیت به سر می‌برد.

کم‌کم شخصیت فانتزیو هم سر و کله‌اش پیدا می‌شود. دوست موطلایی و رفیق شفیق اسپیرو که در آغاز، کارهای مختلفی را تجربه ‌می‌کند اما در نهایت به یک عکاس تبدیل می‌شود که همسفر خوبی برای یک روزنامه‌نگار جوان است. فانتزیو یک قهرمان شجاع و البته کمی بی‌دقت است که همین بی‌دقتی‌ها او را محبوب‌تر می‌کند. او گرفتار شرایطی بامزه و با نمک می‌شود و حاضر است هر خطر و دردسری را به خاطر دوستش تحمل کند. در نهایت هم شخصیت سنجاب که یک جور حیوان خانگی است و در سفر و حضر اسپیرو و فانتزیو را همراهی می‌کند.

قهرمان‌های اسپیرو برخلاف نمونه‌های مشابه خود کاراکتر‌هایی مدرن محسوب می‌شوند و شخصیت‌شان مطابق با زمانه پیش می‌رود و تغییر می‌کند. حتی ابزار و وسایل‌شان هم به روز می‌شود و از این جهت منحصر به فرد هستند.

لوک خوش‌شانس سریع‌ترین هفت‌تیر‌کش دنیا

در ۷ دسامبر ۱۹۴۶ شخصیتی در مجله‌ی اسپیرو متولد شد که امروزه برای همه‌ی ما نماد غرب وحشی است. سریع‌ترین هفت‌تیر‌کش دنیا، کسی که حتی از سایه‌اش هم سریع‌تر شلیک می‌کند. سوارکار فوق‌العاده‌ای که یک مامور قانون در ایالت میسوری آمریکاست و به صورتی خستگی‌ناپذیر در حال نبرد با مجرمین است. 

لوک-خوش-شانس

بله “لاکی لوک” یا همان لوک خوش‌شانس خودمان را می‌گویم که یکی از مشهور‌ترین شخصیت‌های کمیک‌استریپ در جهان است. خالق لوک خوش‌شانس در اصل فردی به نام ” موریس دوبور” است. او پس از جنگ جهانی راهی آمریکا می‌شود و ۶ سال را در غرب وحشی می‌گذارند. دوبور ابتدا خود این داستان را می‌نوشته و طراحی می‌کرده‌‌‌است اما در ادامه نویسندگی را به رنه گوسینی خلاق و می‌سپارد و صرفا به تصویرگری  مجموعه می‌پردازد. 

رنه گوسینی یک نویسنده‌ی بی‌نظیر است. نام او همواره یادآور برخی از محبوب‌ترین و دوست‌داشتنی‌ترین شخصیت‌ها‌ و قصه‌های ادبیات کودکان است. گوسینی روحیه‌ی طنز خوبی داشته و چاشنی جذاب طنز، هواداران بسیاری برای قصه‌هایش فراهم می‌کند. بدین ترتیب لوک خوش‌شانس با تیم دو نفره‌ی دوبور و گوسینی به اوج خود می‌رسد.

لاکی لوک همیشه در کنار کاراکتر‌هایی بامزه و جذاب قرار می‌گیرد. “جالی جامپر” اسب باهوش کارآگاه است و “بوشفک” در نقش سگ کودن و مهربان او ظاهر می‌شود. برادران دالتون مجرمان محبوب این داستان‌ها هستند که در حقیقت از قد کوتاه به بلند رو به احمق بودن پیش می‌روند. برادران دالتون در اصل شخصیت‌هایی واقعی در تاریخ آمریکا هستند که در یکی از داستان‌های نخست لوک ‌خوش‌شانس ظاهر می‌شوند و کارآگاه زبردست داستان آن‌ها را شکست داده و از بین می‌برد اما بعد‌ها با ابتکار گوسینی دوباره به عنوان پسر‌عموهای دالتون‌های واقعی باز‌می‌گردند و ماجراهای جذابی می‌آفرینند. 

هر‌‌چند داستان لوک خوش‌شانس درباره‌ی غرب وحشی است اما گوسینی می‌کوشد تا اقتضائات ادبیات کودکان را رعایت کند. این داستان‌ها عاری از صحنه‌های خشونت‌بار هستند. حتی در آغاز لوک‌خوش‌شانس همیشه ته سیگاری در دهان دارد که همان هم بعدها به تیکه‌ای چوب خشک تبدیل می‌شود تا برای کودکان بد‌آموزی نداشته باشد. 

ماجراهای آستریکس و ابلیکس فرانسوی

لوک خوش‌شانس تنها شخصیت جهانی گوسینی محسوب نمی‌شود. او در سال ۱۹۵۹ مجله‌ی پیلوت را تاسیس می‌کند و در آن مجله قصه‌ی محبوب “آستریکس” را می‌آفریند. آستریکس یکی از بهترین آثار این نویسنده است که در فرانسه و اروپا محبوبیت فراوانی دارد. آستریکس در اصل خلق شده‌بود تا به بچه‌های فرانسوی اعتماد به نفس بدهد اما رفته رفته بچه‌های کشور‌های دیگر را هم مجذوب خود کرد.

آستریکس-کمیک

این داستان خواننده را به ۵۰ سال قبل از میلاد باز می‌گرداند و این طور آغاز می‌شود که “ژولیوس سزار” پادشاه روم تصمیم می‌گیرد تا قوانین رومی را بر اقوام “گل”(اجداد سابق فرانسوی‌ها) تحمیل کند. اما سپاهیان رومی هر چه می‌کنند از پس مردم یک دهکده‌ی خیالی برنمی‌آیند. دهکده‌ای که اهالی‌اش با خوردن معجونی که پیر خردمند روستا تهیه کرده به نیرویی عجیب و جادویی دست یافته‌اند و از این جهت هیچ‌گاه شکست نمی‌خورند. هرچند که از یک طرف به وسیله‌ی ۴ پادگان رومی و از طرف دیگر به وسیله‌ی دریا محاصره شده‌اند.   

باهوش‌ترین جنگجوی این دهکده آستریکس است که جثه‌ی کوچکی دارد و به همراه دوست غول پیکر خود ابلیکس ماجراهای مختلفی می‌آفریند. ابلیکس که در کودکی در دیگ محلول جادویی افتاده و از این جهت به نیرویی عجیب و هیکلی بزرگ دست یافته‌است، دقیقا مثل یک بچه‌ می‌ماند که ناگهان بزرگ شده‌باشد. او حسابی زودرنج و حساس است و در مواقف مختلف بی‌نهایت شیرین و بامزه می‌شود.

هر چند اصل داستان در دهکده می‌گذرد اما آستریکس و ابلیکس به سرزمین‌های مختلف هم سفر می‌کنند و با اقوام دیگر هم مواجه می‌شوند. این قصه هرچند در دنیای باستان می‌گذرد اما اشاراتی به زندگی اقوام دیگر در قرن بیستم هم دارد و با مردم سایر کشورها هم شوخی‌ می‌کند. البته این شوخی‌ها دوست‌داشتنی هستند و کسی را نمی‌رنجانند. در کل داستان‌های آستریکس نگاه مثبتی به مردم سرزمین‌های دیگر دارند البته به جز گوت‌ها(اجداد قدیم آلمانی‌ها) که آن هم احتمالا تحت تاثیر جنگ‌جهانی و جنگ‌افروزی‌های آلمان بوده‌است. 

آستریکس رنگ‌آمیزی شاد و سر‌زنده‌ای دارد که به آن فضایی دوست‌داشتنی و پرهیجان می‌دهد اما یک نکته‌ی جالب این است که “اودرزو” تصویرگر مجموعه خود کور‌رنگی داشته و رنگ‌آمیزی مجموعه را به شخص دیگری سپرده‌است.

قصه‌های بلیک و مورتیمور

جنگ‌جهانی با تمام بدی‌هایش برای هنر کمیک‌استریپ فرانسه یک فرصت ناب و استثنائی بوده‌است. در بحبوحه‌ی جنگ کمیک‌استریپ‌های آمریکایی جمع شدند و این برای نویسندگان فرانسوی یک فرصت عالی بود تا آثار خود را در مجلات و روزنامه‌های آن زمان عرضه کنند. 

بلیک-و-مورتیمور-فرانسوی

یکی از آثار برجسته‌ی این دوران که احتمالا شما هم در قالب کارتون‌های تلویزیونی آن را بشناسید، داستان‌های بلیک و مورتیمور است. ماجراهای دو مرد انگلیسی که یکی پروفسور و دیگری مامور مخفی دولت انگلستان است.

 پروفسور فیلیپ موتیمور یک دانشمند واقعی در حوزه‌ی هسته‌ای است که به باستان‌شناسی هم علاقه‌مند است. او انسانی دقیق و مبتکر است و برای علم و دانش اهمیت زیادی قائل می‌شود. در کنار او کاپیتان بلیک قرار دارد که یک مامور مخفی دولت بریتانیاست که از هر جهت مبارزی واقعی محسوب می‌شود که دست از تلاش و مبارزه بر‌نمی‌دارد. بلیک خود به تنهایی تصویری جذاب از یک شخصیت انگلیسی نمایش می‌دهد. این دو با یکدیگر درگیر  فضاها و ماجراهای عجیبی مثل جنگ جهانی سوم و سفر در زمان و… می‌شوند و جالب این‌که داستان‌های بلیک و مورتیمور روایتی کاملا واقعی و قابل قبول دارند.

خلاصه این که ….

فرانسوی زبان‌ها در مجموع موفق شدند تا آثار برجسته‌ای در حوزه‌ی کمیک‌استریپ بیافرینند. این آثار، بومی این کشورها بودند و با کمیک‌استریپ‌های بزرگ جهان رقابت می‌کردند و این یعنی مردم هر سرزمینی می‌توانند کمیک‌استریپ‌های خاص خودشان را خلق کنند که نه تنها برای بچه‌های آن سرزمین جذاب باشند بلکه بچه‌های ۷ تا ۷۷ ساله‌ی سراسر دنیا را هم مجذوب و مفتون خود کنند.

_________________________________________________________________________

  • کتاب “کمیک‌استریپ‌های فرانسوی زبان” نوشته‌ی یاسمن امامی و مصطفی گودرزی
  • کتاب “تاریخچه تحلیلی کمیک‌استریپ” اثر مهدی ترابی مهربانی
  • مقاله “لوک خوش‌شانس چگونه تولد یافت” از کیارش زندی
کمیک استریپ تن تن و میلو

تن تن، کمیک استریپ محبوب بلژیکی

کمیک استریپ‌های بزرگ فقط از غرب وحشی و سرزمین بزرگ آمریکا طلوع نمی‌کنند. جا به جای این کره‌ی خاکی می‌تواند محل تولد قهرمان‌های دوست‌داشتنی کمیک باشد. مثلا کمی آن‌سو‌تر در فرانسه و همسایه‌اش بلژیک حول و حوش سال ۱۹۳۰ به بعد شخصیت‌هایی بر روی کاغذ جان ‌گرفتند که نه تنها بچه‌های اروپا بلکه بچه‌های تمام دنیا با آن خاطره دارند. داستان‌هایی که چندین نسل را بزرگ کرده‌اند و هنوز هم به غایت محبوب و دوست‌داشتنی هستند. پس با ما همراه شوید تا در این قسمت سری به کمیک‌استریپ‌های بی‌نظیر فرانسوی و بلژیکی بزنیم.

کمیک استریپ در بلژیک

بلژیک یکی از کشور‌های اروپای شمالی است. کشوری کوچک و سرسبز که از طرف مرز جنوبی خود با فرانسه  و از شمال با هلند همسایه است. در بلژیک ۶۰ درصد از مردم هلندی و ۴۰ درصد باقی‌مانده فرانسوی صحبت می‌کنند. به خاطر همین بلژیکی‌ها از روز نخست، استقبال خوبی از کمیک‌استریپ‌های فرانسوی کردند. در مقابل فرانسوی‌ها هم از کمیک‌استریپ‌های بلژیکی خوششان ‌آمد و به تهیه و توزیع آن پرداختند.

در همین بلژیک کوچک و سرسبز بود که در سال‌ ۱۹۲۹ در اتاق خبرنگاری خلاق یکی از محبوب‌ترین کمیک‌استریپ‌های جهان آفریده‌شد. قهرمانی که خودش هم مثل خالقش یک خبرنگار جوان و ماجراجو بود. بله درست حدس زدید. تن‌تن را می‌گویم. داستان‌های هیجان‌انگیز تن‌تن و سگ سفیدش میلو که در ایران طرفداران فراوان دارد و چندین نسل از بچه‌های ایرانی حسابی با کتاب‌هایش مجذوب خود کرده‌است. روایت امروز ما داستان تن‌تن است.

تن تن خبرنگار دوست‌داشتنی

خالق تن‌تن آقای ژرژ رمی  است. البته ما بیشتر او را با لفظ “هرژه” می‌شناسم. اسمی که خودش برای خودش  ساخته و برای مردم بلژیک هم معنای خاصی ندارد. چون در این مورد هم خلاقیت به خرج داده و با جا‌به‌جا کردن حروف اسمش به این کشف جدید رسیده‌است.

tin tin

ژرژ رمی خالق تن‌تن دوست‌داشتنی است. خبرنگاری که همراه با سگ سفیدش برفی (که در ایران ما آن را به لفظ فرانسوی میلو می‌شناسیم) از غرب به شرق زمین در حال سفر است و با سر‌زدن به اقوام و کشور‌های مختلف درگیر ماجراجویی‌های فوق‌العاده می‌شود. تن‌تن ما را با خوش همراه می‌کند و سر از مشرق و مغرب عالم در می‌آورد. یک‌بار به آفریقا و کشور کنگو می‌رود و بار بعد راهی سرزمین آمریکا می‌شود. یک‌بار به شرق دور می‌رود و بار دیگر به مصر و عربستان و… سفر می‌کند. حتی ماجراجویی‌هایش به کره‌ی زمین هم ختم نمی‌شود و سفری به کره‌ی ماه را هم برایمان تدارک می‌بیند. خلاصه این‌که از هیچ موضوعی که برای بچه‌ها جذابیت داشته‌باشد به این راحتی نمی‌گذرد. البته خود رمی خبرنگار بوده‌ و این در انتخاب موضوعاتش به هیچ‌وجه بی‌تاثیر نبوده‌است.

جذابیت کاراکترهای کمیک استریپ تن تن

یکی از راز‌های جذابیت و ماندگاری تن‌تن شخصیت‌های دور و بر او هستند که کاراکتر‌هایی به غایت جذاب و دوست‌داشتنی‌اند. کاپیتان هادوک، دریانورد سن و سال داری که حسابی عصبانی و بد‌دهن است و به زمین و زمان لعنت می‌فرستد. پروفسور تورنسل گیج و حواس‌پرت که گوشش هم درست نمی‌شنود و دائم با کاپیتان هادوک جر و بحث می‌کند و موجبات خنده‌ و سرگرمی خوانندگان می‌شود. دوپونت و دوپونط دو کارآگاه دوقلوی احمق که فقط نوک سبیل‌هایشان  با یکدیگر فرق می‌کند و انگار به وجود آمده‌اند تا روی اعصاب کاپیتان راه بروند و صد البته میلوی دوست‌داشتنی که سگ محبوب تن‌تن است و کسی به جز تن‌تن حرف‌هایش را نمی‌فهمد و حاضر است جانش را هم در راه صاحبش بدهد.

تن تن هرژه

تن‌تن به حدی در زمان خودش محبوب می‌شود که در محبوبیت با ژنرال شارل دو‌گل، رئیس‌جمهور فرانسه  رقابت می‌کند و شارل دوگل او را بیشتر از همه کس شبیه به خودش می‌داند چون معتقد است که او و تن‌تن در گروه آدم‌های کوچکی قرار می‌گیرند که هیچ ترسی از قدرت‌های بزرگ ندارند.

محبوبیت تن‌تن در جهان موجب می‌شود که در آغاز  ۱۶ ناشر در کشور‌های مختلف دنیا مسئولیت پخش آثار تن‌تن را بر‌عهده بگیرند که بعد‌ها این تعداد به ۴۰ ناشر در ۴۰ کشور دنیا می‌رسد.

نگاه نژاد پرستانه در کمیک‌های تن‌تن

هر‌چند ما هم مثل مردم سراسر دنیا  دوست‌دار تن‌تن هستیم. اما حواسمان باشد که تن‌تن به روشی موذیانه رگه‌هایی از نژاد‌پرستی را هم منتقل می‌کند. مثلا سیاه‌پوستان در این داستان‌‌ها هیچ‌وقت در جایگاه یک شخصیت اصلی قرار نمی‌گیرند و اغلب به درد خدمتکاری سفید‌‌ها می‌خورند. اعراب افرادی بدوی هستند که در وسط پذیرایی خود خیمه به پا می‌کنند و فقط از جهت دارایی مهمی مثل نفت برای اروپایی‌ها اهمیت دارند. هندی‌ها مردمی هستند گاو‌پرست که به خاطر گاو‌هایشان هر کاری می‌کنند و این تنها اروپایی‌ها علی الخصوص بلژیکی هستند که مردمی متمدن و همه‌چیز تمام محسوب می‌شوند که هیچ خطایی از آن‌ها سر نمی‌زد. نژاد‌پرستانه بودن کتاب‌های تن‌تن در زمان حیات نویسنده هم مورد اعتراض قرار می‌گیرد و خود هرژه هم این مطلب را می‌پذیرد و حتی در مواردی تغییراتی را اعمال می‌کند.

روایت داستانی و تصویر‌گری‌های تن‌تن

اولین داستان‌های تن‌تن فن داستان‌نویسی خاصی نداشتند. هرژه صرفا با تکیه بر تخیل خود آن‌ها را می‌آفرید و تنها در پایان هر قسمت تلاش می‌کرد تا کشش را لازم را برای ادامه‌ی داستان ایجاد کند. اما وقتی دریافت که تا چه اندازه تن‌تن محبوب شده‌است از داستان “گل آبی” به بعد انسجام بیشتری به کار‌هایش داد.

تن‌تن در مجموع، بار داستانی خوبی دارد و مخاطب را به خوبی درگیر حوادث می‌کند. تصویر‌ها و دیالوگ‌ها داستان را به خوبی پیش می‌برند و سیر داستان و تصاویر به حدی مناسب و روان‌اند که وقتی کتاب را باز می‌کنیم دیگر نمی‌توانیم آن را زمین بگذاریم.

شخصیت‌های تن‌تن از این مجموعه تا مجموعه‌ی بعدی لباس‌های تنشان تغییر نمی‌کند. این لباس‌ها نه کهنه می‌شود. نه کثیف و نه فرسوده. تن‌تن به شکل جوان‌های اروپایی اوائل قرن بیستم میلادی لباس می‌پوشد. شلوار فلانل گشادی به پا دارد که آن را توی جورابش می‌کند. پیراهنی یقه بسته می‌بوشد و یقه‌‌ی پیراهن را بیرون می‌گذارد. فقط در اواخر عمر هرژه در دهه ‌های ۷۰ میلادی است که تن‌تن کمی تغییر می‌کند و با پوشیدن شلوار‌های کتان سوار بر موتور‌سیکلت این طرف و آن طرف می‌رود و بی‌آن که گذر زمان ذره‌ای چین و چروک به چهره‌اش بیاندازد شکل نوجوان‌های دهه‌ی ۷۰ میلادی می‌شود. ولی هرژه ترجیح می‌دهد که بقیه‌ی شخصیت‌ها را با همان لباس‌های همیشگی‌شان باقی بگذارد.تن تن جدید

رنگ‌ها در داستان تن‌تن اهمیت بسیاری دارند. هر سکانس یک رنگ در پس‌زمینه دارد و وقتی که پس زمینه رنگش تغییر می‌کند ما متوجه می‌شویم که مکان و زمان داستان عوض شده‌است. رنگ‌های داستان تن‌تن ملایم ‌هستند و در نقطه‌ی مقابل کمیک‌استریپ‌های آمریکایی و ژاپنی قرار می‌گیرند که برای هیجان‌زده کردن مخاطب از رنگ‌های تند و جیغ استفاده می‌کنند. تصاویر داستان‌های اولیه تن‌تن (مثل تن‌تن در کنگو) خلوت و ساده‌اند اما هر چقدر زمان می‎گذرد این تصاویر شلوغ‌تر و جذاب‌تر می‌شوند.

داستان‌های تن‌تن عاری از خشونت هستند. مشتی و لگدی هم که در آن‌ها پرانده می‌شود، پنبه‌ای است و شدت ضربه‌ها با کشیدن چند ستاره‌ی رنگی در اطرافش تلطیف می‌شود.

تن‌تن از ازل تا ابد یک شخصیت کاغذی کارتونی است و میانه‌ی خوبی با دنیای سینما و فیلم‎سازی ندارد. از روی کمیک‌استریپ تن‌تن فیلم موفقی ساخته نشده‌ و تنها سری کارتون‌های تن‌تن که توسط تلویزیون بلژیک تولید می‌شود به موفقیت قابل توجهی می‌رسد.

تن تن در ایران

تن‌تن یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های کمیک‌استریپ در ایران هم هست. بچه‌های زیادی در ایران با ذوق و شوق بسیار تن‌تن خوانده‌اند و حتی سر خواندن کتاب‌های این مجموعه با هم جنگیده‌اید.

تن تن و میلو

تن تن را اولین‌بار قبل از انقلاب نشر یونیور‌سال چاپ می‌کند. این کتاب‌ها چاپ‌هایی بسیار مرغوب داشتند و از ترجمه‌های خوبی بهره می‌گرفتند. بعد از انقلاب نشر یونیورسال جمع می‌شود و تا سال‌ها چاپ تن‌تن در اختیار ناشری قرار می‌گیرد که نسخه‌هایی بسیار بی‌کیفیت عرضه می‌کند. چند دهه بعد با انتشار مجوز کمیک‌استریپ‌ها توسط وزارت ارشاد، انتشارات‌های ورشکسته‌ فرصت را غنیمت می‌شناسند تا با انتشار دوباره‌ی تن‌تن خود را نجات بدهند و به این ترتیب دوباره تن‌تن با چاپ‌های مرغوب به بازار ایران بازمی‌گردد. تا نسلی دیگر از بچه‌های ایرانی را شیفته‌ی خود کند.

______________________________________________________________________________________

منابع: کتاب تاریخچه‌ی کمیک‌استریپ اثر مهدی ترابی مهربانی، مقاله راز ماندگاری تن‌تناز سعید رزاقی، مقاله سبک هرژه ، نگاهی بر ساختار تصویری داستان‌های دنباله‌دار تن‌تن از پرویز اقبالی،سایت موسسه گسترش فرهنگ و مطالعات

ابر-قهرمان-های-کمیک-استریپ-دنیا

ابر قهرمان های کمیک استریپ

 

دنیای کمیک‌استریپ‌ زادگاه ابر قهرمان های بزرگ دنیاست. از سوپر‌من و بت‌من گرفته تا اسپایدر‌من، هالک و خانواده‌ی شگفت‌انگیز. شخصیت‌هایی که قدرت‌هایی ما فوق بشری دارند و ویژگی‌های بی‌نظیرشان به شدت ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. قصه‌های ابر‍‌قهرمانی به مخاطبان فرصت می‌دهند تا برای دقایقی کوتاه از فضای تکراری و کسل‌کننده‌ی زندگی روزمره خارج شوند و در لذت انجام کار‌هایی خارج از توان خود شریک باشند. 

وقتی ابر‌قهرمانی را دوست داریم به خوبی می‌توانیم با او همذات‌پنداری کنیم. مثلا هنگامی که ابر قهرمان ما کره‌ی زمین و انسان‌های کوچک روی آن را نجات می‌دهد، احساس نوع‌دوستی در وجود ما زنده می‌شود یا وقتی در یک داستان سیاه و سفید انسان‌های پلید و شرور را از بین می‌برد وجود ما به یکباره غرق در احساس غرور و شادی می‌شود.

عجیب نیست که فیلم‌های هالیودی شخصیت‌های خود را از بین ابر قهرمان های محبوب کمیک استریپ‌ها انتخاب می‌کنند. چون این شخصیت‌ها قبل‌تر امتحان خود را در باجه‌های فروش پس داده‌اند. در اصل کمیک استریپ‌های مشهور با استقبال گسترده‌ی مخاطبان خود است که ادامه می‌یابند و در آثار بعدی منتشر می‌شوند. 

پس با ما همراه شوید تا شما را به زادگاه‌ بسیاری از ابر‌قهرمان‌های محبوب دنیا یعنی سرزمین آمریکا ببریم و مروری خاطره‌انگیز بر چند موجود فوق بشری داشته‌باشیم.

تولد قهرمان‌ها قبل از ابر‌قهرمان‌ها

“باک راجرز” نام یک کمیک استریپ مهم در تاریخ کمیک استریپ آمریکاست. شخصیت باک راجرز پدر ابر قهرمان های آمریکایی مثل سوپر‌من، بت‌من و … محسوب می‌شود که مدتی بعد در دنیای کمیک استریپ ظهور می‌کنند. البته این کمیک استریپ به جز آمریکا در جهان هم به محبوبیت زیادی می‌رسد و حسابی معروف می‌شود. باک راجرز داستان خلبانی جنگی است که در غار به دام می‌افتد و با استنشاق گازی سمی به خواب می‌رود. وقتی ۵۰۰ سال بعد به هوش می‌آید می‌فهمد که کشورش به دست مغولان افتاده و حالا او با عده‌ای دیگر به جنگ رئیس مغولان می‌رود تا سرزمینش را نجات دهد.

مجله‌ی داستانی پالپ، خالق قهرمان دیگری در همین دوران است. مخاطبان مجله در شماره‌ی اکتبر سال ۱۹۲۹ با تصویر هیجان‌انگیزی بر روی جلد رو‌به‌رو می‌شوند. شخصیتی که مثل بربر‌ها لباس پوشیده‌ و با یک شیر ترسناک مبارزه می‌کند. اسم داستان هم عجیب به نظر می‌رسد. تارزان: مرد میمون‌نما!! بله این مجله برای اولین بار همان شخصیت تارزان مشهور خودمان را خلق می‌کند که تا به امروز شخصیتی محبوب و شناخته‌شده محسوب می‌شود. “پاپای” (ملوان زبل) هم محصول همین دوران است. دریانوردی دوست‌داشتنی و عصبانی که با خوردن اسفناج ناگهان نیرویی فوق‌العاده می‌یابد.  

ابر-قهرمان-تارزان-کمیک-استریپ

تا این زمان قهرمان‌های کمیک استریپ ویژگی‌های فوق بشری نداشتند و در نهایت یک انسان عادی بودند. اما از این‌جا به بعد یک تحول شگرف رخ می‌دهد. ابرقهرمان‌ها قرار است دنیای کمیک استریپ را زیر و رو کنند. 

تولد ابر قهرمان های کمیک

 ژوئن سال ۱۹۳۸ شاهد تولد اولین ابر قهرمان تاریخ کمیک استریپ در جهان است. در این ماه اولین شماره از نشریه‌ی‌ “اکشن کمیکس” به بازار می‌آید. بر روی جلد این شماره تصویری هیجان‌انگیز نقش بسته‌است. مردی با لباسی به رنگ قرمز و آبی که تصویر حرفی مانند s بر روی آن می‌درخشد. این مرد به نظر قدرتی فرا‌انسانی دارد چون ماشینی را با دستان خود بلند کرده و آماده‌ی پرتاب آن است. بله. درست حدس زدید. این مرد همان “سوپر‌من” مشهور خودمان است. 

اسمش روی خودش است. سوپر‌من (Super man) ابر مرد، ابر قهرمان. کسی که می‌توانست کار‌هایی بکند که دیگران توانایی آن را نداشتند. مردی که ساختمان‌های محکم را به هم می‌کوبید. با یک اشاره‌ی چشم می‌توانست قطار را با سرعت زیاد نگه‌دارد و با چشم‌هایش فولاد را در هم شکافد. بله او سوپر‌من است. اولین ابر‌قهرمان معروف دنیای کمیک استریپ‌ها.

ابر-قهرمان-سوپر-من-کمیک-استریپ

سوپر من داستان نوزادی است که توسط والدین خود از سیاره‌ی “کریپتون” با موشک به زمین فرستاده می‌شود چون کریپتون قرار است منهدم شود. زن و مرد کشاورزی او را پیدا می‌کنند و به فرزندی می‎‌پذیرند. یک روز که پدر کشاورز سوپر‌من در حال تعمیر کامیون است با سانحه‌ای مواجه می‌شود و سوپر‌من کوچک هم با دستانش کامیون را بلند می‌کند و پدر را نجات می‌دهد و از این‌جا معلوم می‌شود که او نیرویی عجیب و فوق‌العاده دارد.

سوپر‌من وارد می‌شود!!

داستان تولد سوپر‌من در نوع خودش جالب توجه است. خالقان سوپر‌من داستان‌نویسی به نام “جری سینگل” و طراحی به نام “جو شوستر” هستند. این دو نفر، دو دوست اهل شهر اوهایو آمریکا بودند که در سنین نوجوانی به فکر خلق چنین شخصیتی افتادند. اما ایده‌ی آن‌ها برای سندیکای روزنامه‌نگاران چندان هم جالب توجه نبود. آن‌ها می‌گفتند که سوپر‌من شخصیتی غیر قابل قبول است و عمراً نمی‌تواند مخاطبان را جذب کند. شوستر و سینگل، ۶ سال تمام به تلاش خود ادامه دادند.

جواب رد شنیدن و تحقیر شدن توسط سر‌دبیران برایشان عادی شده‌بود. تا این‌که در نهایت با ناشری به نام “مکس گینز” ملاقات کردند. گینز هم طرح آن‌ها را نپذیرفت اما پیشنهاد داد که به سراغ فردی به نام “مایر” بروند که می‌خواهد عنوان جدیدی چاپ کند و به شخصیتی جدید نیاز دارد. بدین ترتیب بالاخره سوپر‌من با دریافت مبلغی ناچیز از ایده به حقیقت پیوست و صد البته خود شما بهتر می‌توانید تصور کنید که استقبال فوق‌العاده از او تا چه اندازه برای این ناشران تعجب برانگیز بود و تا چه حد برایشان گران تمام شد!!

بت‌من، مرد خفاشی

موفقیت خارق‌العاده‌ی سوپر‌من انتشارات دیگر را هم به فکر انداخت تا ابر‌قهرمان‌هایی مشابه با سوپر‌من خلق کنند. به این ترتیب انتشاراتی به سراغ شخصی به نام “باب کین” رفت تا یک سوپر من دیگر را  بیافریند. باب کین در کودکی عاشق فیلم کلاسیک “خفاش نجوا می‌کند” محصول سال ۱۹۳۰ بود. در این فیلم کارآگاه داستان شب‌ها به هیئت یک خفاش بزرگ در‌می‌آمد و به نبرد تبهکاران می‌رفت. از طرفی باب کین  عاشق فیلم “نقاب زورو” هم بود. فیلمی که زورو در آن شخصیتی دو‌گانه داشت. در زندگی عادی و روزمره یک اشراف‌زاده‌ی بی‌دست‌و‌پا و ضعیف بود و در هنگام پوشیدن لباس به یک مبارز واقعی و جدی برای عدالت تبدیل می‌شد. پس “بت‌من” باب کین با اقتباس از این دو شخصیت آفریده‌شد.

ابر-قهرمان-بت-من-کمیک-استریپ

البته در ادامه، نویسندگی بت‌من به یک نویسنده‌ی توانا به نام “بیل فینگر” سپرده‌شد و او هم از داستان‌های معروف “سه تفنگدار “و “شرلوک هلمز” استفاده کرد تا این شخصیت را جذاب‌تر کند. بت‌من از جهاتی از سوپر‌من جذاب‌تر بود. بر‌خلاف سوپر‌من شخصیتی عبوس و پر‌خشونت داشت و مثل یک کارآگاه واقعی باهوش و با‌ذکاوت بود. او در اصل یک انسان عادی بود که با ابزار‌های عجیب خود به یک ابر‌انسان تبدیل می‌شد و توانایی‌های کارآگاهی‌اش حسابی مرموزش می‌کرد.

 بت‌من و سوپر‌من هم گروه می‌شوند

دی سی کمیکس یکی از برجسته‌ترین انتشارات کمیک استریپ در آمریکا و جهان است که از سال ۱۹۳۴ شروع به فعالیت می‌کند. این انتشارات صاحب بزرگ‌ترین ابرقهرمان‌های کمیک استریپ دنیا مانند سوپر‌من و بت‌من است. در سال ۱۹۳۹ دی سی تصمیم می‌گیرد تا داستان این دو ابر‌قهرمان محبوب یعنی سوپر‌من و بت‌من را با‌هم ادغام کند. بنابراین سوپرمن و بت‌من از این‌جا به بعد با یکدیگر هم‌گروه می‌شوند و به جنگ تبهکاران می‌روند.

خانم شگفت‌انگیز، اولین زن ابر‌قهرمان

وقتی سری به اولین کمیک‌استریپ‌های قهرمانی می‌زنیم به هیچ‌وجه زنی در آن‌ها نمی‌یابیم. زن‌ها یا نامزد قهرمان‌اند یا دخترانی که به هر صورت باید به وسیله‌ی مرد ابر‌قهرمان نجات پیدا کنند. این مساله اعتراض “ویلیام مولتون” روانشناس را در پی دارد که از یکی منتقدین اجتماعی بوده و اعتقاد داشت که فضایی این داستان‌ها فضایی مرد‌سالارانه است. پس سردبیر یک مجله‌ی کمیک از او می‌خواهد تا یک پیشنهاد مفید و سازنده ارائه کند. بنابراین مولتون  برای اولین بار یک قهرمان زن می‌آفرید که از لحاظ توانایی هم‌سنگ با ابر‌قهرمان‌های مرد است. به این ترتیب خانم شگفت‌انگیز آفریده می‌شود که به خوبی دیگر ابر‌قهرمان‌ها می‌تواند نظر مخاطبان را به خود جلب کند. 

انتشارات مارول کمیکس و چهار شگفت‌انگیز

هر چند دی‌سی کمیکس از برجسته‌ترین کمپانی‌های حوزه‌ی کمیک استریپ در آمریکاست. اما شرکت انتشاراتی مارول کمیکس در حال حاضر بزرگ‌ترین انتشارات ابر‌قهرمانی در تمام دنیا محسوب می‌شود. از روی قهرمانان این انتشارات تا به حال فیلم، انیمیشن، اسباب‌بازی، بازی‌های کامپیوتری و… بسیاری ساخته‌شده‌است. موفقیت این انتشارت مدیون سردبیر بی‌نظیر آن به نام “استن لی” بوده‌است.

استن لی برای ایجاد تحولی جدی در انتشاراتی که در آن کار می‌کرد به سراغ دوست طراح خود “جک کربی” رفت و این دو با یکدیگر در سال۱۹۶۱ کمیک استریپ مهم “چهار شگفت‌انگیز” را آفریدند. این داستان در زمان خود انقلابی به پا کرد و تمام قوانین کمیک‌استریپ‌های سنتی را در هم ریخت و رکورد فروش را شکست. چهار شگفت‌انگیز داستان یک خانواده‌ی ابر‌قهرمان است. خانواده‌ای که در عین ابر‌قهرمان بودن از مشکلات ملموس خانوادگی هم رنج می‌برند. برخلاف پیشینیان شنل به تن نمی‌کنند و به هیچ‌‌وجه برای دیگران نا‌شناخته نیستند. 

چهار شگفت‌انگیز داستان چهار نفر است که با موشک، راهی کره‌ی ماه می‌شوند ولی در بین راه با اصابت اشعه‌ای کیهانی به انسان‌هایی شگفت‌انگیز تبدیل می‌شوند. یک نفر می‌تواند اندام خود را دراز کند. دیگری خاصیت نامرئی شدن دارد. سومی به گلوله‌ای از آتش تبدیل می‌شود و آخری توانایی تبدیل شدن به یک هیولای سنگی نارنجی رنگ را دارد. 

اسپایدر‌من محبوب‌ترین ابر قهرمان مارول کمیکس

اسپایدر‌من بدون شک یکی از محبوب‌ترین ابر‌قهرمان‌های کمیک‌ استریپ در کل جهان است. خلق اسپایدر‌من هم مانند سوپر‌من داستان جالبی دارد. “استن لی” سردبیر مارول کمیکس در سال ۱۹۶۲ به این فکر می‌افتد که با کمک طراحی به نام “استیو دیتکو” یک کاراکتر جدید و کاملا متفاوت با دیگر شخصیت‌های مارول کمیکس بیافریند. اما هنگامی که استن لی برای معرفی ایده‌ی جدید خود نزد رئیس مارول می‌رود. رئیس به هیچ‌وجه از پیشنهاد او استقبال نمی‌کند. به نظر رئیس، مرد عنکبوتی به هیچ وجه مناسب نیست چون مردم از عنکبوت‌ها بدشان می‌آید. از طرف دیگر هم یک نوجوان که نمی‌تواند قهرمان باشد. یک نوجوان در نهایت صرفا می‌تواند در نقش دستیار قهرمان ظاهر شود.

با مخالفت رئیس، انتشار داستان اسپایدر‌من به تعویق می‌افتد. تا این‌که روز موعود فرا می‌رسد. قرار است چاپ یکی از مجلات مارول کمیکس که فروش کمی دارد متوقف شود. نوشتن این شماره از مجله به استن لی واگذار می‌شود. از آن‌جا که شماره‌ی آخر چنین مجله‌ای خیلی مورد توجه قرار نمی‌گیرد. استن لی فرصت را غنیمت می‌شمارد و داستان اسپایدر‌من را در آن قرار می‌دهد. با استقبال بی‌نظیر مردم از این شماره از مجله رئیس مارول کمیکس هم به سراغ استن لی می‌رود و به او یادآوری می‌کند که چقدر از این ایده‌ی اسپایدر‌من از اول خوشش آمده‌است!!!

اسپایدر‌من قصه‌ی نوجوانی به نام “پیتر پارکر” که یک بچه مثبت واقعی است. یک بچه‌ی درس‌خوان و مظلوم در عین حال دست‌و‌پا چلفتی و ضعیف. پیتر یک روز توسط یک عنکبوت رادیو‌اکتیو گزیده می‌شود و از آن زمان به بعد به نیرو‌هایی اعجاب‌انگیز دست می‌یابد. او در ادامه‌ی داستان عهد می‌بندد که با نیروی فوق‌العاده‌ی خود به نجات افراد تحت ستم برود. او با بقیه‌ی ابر قهرمان ها فرق دارد. هر‌چند که قهرمان است اما با مشکلات خانوادگی و مالی و… بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند و همین ویژگی‌ها او را برای خوانندگان کم سن و سال آن زمان واقع‌پذیر‌تر و دلنشین است.

در شماره‌ی ۱۲۱ و۱۲۲ مجله‌ی اسپایدر‌من معشوقه‌ی پیتر به دست دشمنش کشته می‌شود که این یک تحول جدی در عالم کمیک استریپ است و  تحولی که به خوانندگان یادآوری می‌کند که حتی ابر‌قهرمان‌های داستان هم از گزند حوادث در امان نیستند. از این به بعد فضای داستان‌های ابرقهرمانی تیره و تار‌تر می‌شوند و حتی گاهی خود قهرمان‌‌های کمیک‌استریپ هم بی‌رحم‌تر می‌شوند. از دیگر ابر قهرمان های شرکت مارول می‌توان به هالک و ایکس‌من، ماجراجویان و… اشاره کرد.

حرکت به سوی قهرمانان خشن

ابر-قهرمان-ولورین-کمیک-استریپ-

در دهه ۷۰ میلادی با ظهور شخصیت “ولورین” در داستان هالک، قهرمان‌های کمیک استریپ به سوی قهرمانانی خشن حرکت می‌کنند. تا آن زمان قهرمان‌های کمیک استریپ دشمن خود را نمی‌کشتند. اما ولورین این کار را می‌کند. بعد‌تر حتی شخصیت خشن “کیفردهنده” آفریده می‌شود که پلیس را در مبارزه با خلافکاران ضعیف می‌داند و خود وارد عمل می‌شود که این داستان با توجه به فضای نا امن جامعه‌ی آمریکا از نظر جرم و جنایت در دهه‌ی ۱۹۸۰ بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرد. سبق و سیاق داستان‌های کمیک استریپ به سویی می‌رود که مرز میان قهرمان و جنایت‌کار کمرنگ می‌شود. حتی شخصیتی مانند “جوکر” خلق می‌شود که در اصل قاتلی است که از مشکلات روانی رنج می‌برد. 

کمیک استریپ و سینما

پیوند کمیک استریپ و سینما برای هر دو پر ثمر بوده‌است. فیلم‌سازان به سراغ کمیک استریپ‌هایی می‌رفتند که قبل‌تر در بین مخاطبان امتحان خود را پس داده بودند و از این طریق فیلم‌های موفقی می‌ساختند. کمیک استریپ‌ها هم با این فیلم‌های هالیودی اعتبار بیشتری می‌یافتند و در جهان بیشتر شناخته می‌شدند و محصولات دیگری مانند اسباب‌بازی، انیمشین و بازی ویدیویی هم به دنبال این موفقیت‌ها بازار را پر می‌کردند. از شما چه پنهان چه بسا بسیاری از این ابر قهرمان های کمیک استریپ بدون صنعت فیلم‌سازی امروز موجوداتی فراموش‌شده بودند. 

__________________________________________________________________________________________________

  • کتاب “تاریخچه تحلیلی کمیک استریپ” ترجمه و تالیف مهدی ترابی مهربانی
  • مقاله “نقش و رابطه‌ی قهرمانان کمیک استریپ در هویت یابی فردی و اجتماعی مخاطب” نوشته‌ی شیوا بیرانوند
  • کتاب کمیک استریپ و آموزش اثر سروش سوزنگر و محمد زادمهر