آرشیو برچسب ها: قصه گویی

چرا مهارت قصه گویی با اهمیت است؟

قرن‌هاست که قصه‌ها بهترین راه بیان آرزوها بوده‌اند. قصه‌ها زبان مشترک انسان‌ها هستند که ارزش‌های معنوی و اخلاقی و سنت‌ها و آداب و رسوم را با خود از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌دهند. قصه‌‌ها  همیشه مهم هستند.

حتی امروزه در دنیای مدرن ما که وسایل بسیاری برای سرگرمی و تفریح وجود دارد بدون هزینه و امکانات خاصی در هر جمع خانوادگی و دوستانه‌ای می‌توان قصه گفت و از این طریق به صمیمیت بی‌نظیری با مخاطب دست یافت که انتظار آن از فرم‌های دیگر نمایشی مشکل و حتی گاهی محال است. قصه‌ها موجبات نشاط و بهداشت روانی و درمان ناراحتی‌ها هستند و خلاصه این که باید برای هر سنی قصه گفت چون قصه‌ها خوب و دل نشین و دوست داشتنی‌اند. 

بهترین زمان برای قصه‌گویی چه وقتی است؟

قبل از خواب:

یکی از بهترین اوقات برای قصه‌گویی از زمان‌های قدیم، قصه‌گویی شبانه و قبل از خواب است. پدر و مادرانی که می‌خواهند هرشب برای کودکان خود پیش از خواب قصه بگویند. بهتر است در آغاز، قصه‌ها را با صدای بلند تعریف کنند و هر از گاهی شعری کوتاه را به وسط یا پایان قصه بیافزایند.

اشعاری با آهنگ مناسب که صحنه‌ی هیجان انگیزی نداشته باشند و از ظرایف ادبی کمتری برخوردار باشند اشعاری که با عباراتی موزون و آرامش‌بخش و صدایی دلنشین بیان می‌شوند و به خواب کودک کمک می‌کنند. حتی می‌توان گاهی از بچه‌ها خواست تا خودشان قصه بگویند و والدین صرفاً آن‌ها را همراهی کنند.

در دورهمی‌ها:

_ اوقات دورهم بودن و جمع شدن انسان‌ها از دیگر محافل قدیمی قصه‌گویی است. می‌توان به راحتی انسان‌هایی را تصور کرد که در سال‌هایی دور از ما در کنار شعله‌های آتش گرد هم می‌آمدند و قصه می‌شنیدند. در چنین محافلی بیشتر قصه‌هایی هیجان انگیز کاربرد دارد و شنونده باید اطمینان داشته باشد که روایت سرشار از ترس و وحشت قصه‌گو حتماً پایان شیرین و خوبی به دنبال دارد. این نوع قصه‌گویی مناسب شب‌های اردو و گروه همسالان است.

_ نشست‌ها و جمع‌های خانوادگی هم محل خوبی برای روایت‌ قصه‌هایی هستند که به تاریخ خانواده می‌پردازند. روایت قصه‌ی روزهای مهم ملی و مذهبی در سالگرد آن‌ها هم می‌تواند پیشنهاد جالب توجهی باشد.

_ حتی سالگرد تولد بچه‌ها هم می‌تواند محفل خوبی برای روایت قصه‌ی تولد آن‌ها باشد. بسیاری از کودکان این قصه را بیشتر از قصه‌های دیگر دوست دارند. داستانی که به آن‌ها نشان می‌دهد که چقدر برای دیگران مهم هستند.

هنگام سفر:

_ از دیگر اوقات مناسب برای قصه‌گویی هنگام مسافرت است. سفرهایی طولانی که با قصه‌ها و روایت‌های جذاب علی الخصوص برای کودکان کوتاه و کوتاه‌تر می‌شوند. 

اهمیت مهارت قصه گویی

وقتی کودکان با فوت یکی از نزدیکان، هم‌کلاسی‌ها، بستگان و یا حتی حیوان خانودگی خود مواجهه می‌شوند، گفتن قصه‌ درباره‌ی متوفی به آن‌ها کمک می‌کند تا این حقیقت را بهتر بپذیرند. قصه‌هایی که با خاطرات شیرین کودک عجین شده‌اند.

نتیجه‌ این که قصه گفتن باعث ارتباط موثر با یکدیگر و حتی درمان آشفتگی های روحی است و الزاما اوقات خاصی ندارد. قصه‌ها هر روزه و همه‌جا و در هر مکانی قابلیت روایت دارند.

____________________________________________________________________________________

* این متن از کتاب مهارت قصه گویی ترجمه و گردآوری مصطفی رحماندوست برداشت شده که در سال ۱۳۹۱ توسط موسسه فرهنگی برهان به چاپ رسیده‌است.

قصه گویی در گذشته و حال

قصه‌ها احتمالاً قدیمی‌ترین نوع ادبیات در جهان هستند. به راحتی می‌شود آدم‌ها را از روزگاران قدیم تا به امروز تصور کرد که در جمع‌های کوچک و بزرگ خانوادگی و دوستانه، در کنار گرمی بخاری یا رقص لذت‌بخش شعله‌های آتش نشسته‌اند و سکوت عمیق جنگل و فضای کوچک خانه‌ها را با صدای گرم قصه‌گو و هیجان شنوندگان در هم می‌آمیزند.

قصه‌ها قدمتی به بلندای تاریخ دارند. قصه‌ها در حقیقت همان داستان‌های شفاهی هستند که نسل به نسل و سینه به سینه منتقل می‌شوند و گاهی به صورت مکتوب و به شکل کتاب‌ها و نوشته‌ها درمی‌آیند. اسطوره‌ها و ادبیات کهن هرسرزمینی از دل همین قصه‌هاست که سر بلند می‌کند. اصلاً نسل‌های قدیم را بیشتر با قصه‌گفتن می‌شناسند مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها هنوز هم همان قصه‌گو‌های شیرین دوران کودکی هستند که درازی شب‌ها را برای نوه‌های کوچکشان به خاطرات شیرین و بی بدیل تبدیل می‌نمایند.

هرچند در دنیای امروز کمتر از گذشته‌ها  قصه گفته می‌شود. اما این موضوع هم‌چنان امری مهم و لذت‌بخش است. قصه‌گویی یکی از بهترین راه‌های ارتباط گرفتن با کودکان و آموزش آن‌هاست و قصه‌ وسیله‌ی خوبی برای انتقال هنجارها و آداب و رسوم  جامعه به کودکان است. هرچند باید گفت که قصه گفتن و شنیدن تنها اختصاص به بچه‌ها ندارد و این مهارت وسیله‌ی خوبی برای ارتباط گرفتن خلاقانه با انسان‌ها در تمام سنین است.

با قصه گفتن می‌توان آدم‌ها را با دنیای کتاب‌ و ادبیات آشتی داد. دنیای مکتوب واژه‌ها که با خلاقیت تمام به دنیای ادبیات شفاهی و نمایش‌ تبدیل می‌شود.

ویژگی‌های یک قصه‌گوی خوب

قصه‌گویی علاوه بر ادبیات به هنر تئاتر هم نزدیک است. یک قصه‌گوی خوب به نحوی قصه‌اش را روایت می‌کند که گویی خود آن وقایع را تجربه کرده‌است نه این که صرفاً آن را شنیده باشد. او در روند کار، هنر سخن گفتن و به کاربردن صحیح واژه‌ها را به خوبی می‌آموزد و بر فراز و فرود صدا و لحن روایت خود مسلط می‌شود.

گاهی صدای قصه‌گو با تغییر شخصیت‌ها تغییر می‌کند گاهی هم از جا به جاشدن و حرکت دست‌هایش کمک می‌گیرد. به عبارت دیگر قصه‌گویی نوعی نمایش یک نفره است و قصه‌گو باید بتواند با حرکات و سخنان خود تمام اجزای یک قصه را هم چون یک تابلوی نقاشی زیبا برای مخاطبان ترسیم نماید.

نگاه به چشمان مخاطب و درک هیجانات و احساسات او تجربه‌ی لذت بخشی است که به صمیمیت دو طرف می‌انجامد و در نهایت این هنر قصه‌گویی است که کمک می‌کند حرف دل انسان‌ها و تخیلات ایشان به نحوی خلاقانه به دیگری انتقال یابد.